Zasiłek dla bezrobotnych w Norwegii - nie zostawaj bez dochodu, gdy straciłeś pracę w Norwegii

Pracodawca w Norwegii wypowiada Ci umowę. Kończy Ci się kontrakt lub po prostu odchodzisz. Jak nie stracić dochodu w Norwegii, gdy tracisz pracę?

Utrata pracy w Norwegii - kiedy może Cię to spotkać?

 

Choć Norwegia słynie z ochrony praw pracownika, różne okoliczności mogą sprawić, że stracisz zatrudnienie. Możesz otrzymać wypowiedzenie umowy od swojego pracodawcy z uwagi na np. gorszą sytuację na rynku, redukcję etatów czy utratę ważnego projektu. Twój kontrakt może mieć też charakter terminowy i wygasnąć wraz z datą zakończenia, a pracodawca nie zaoferuje Tobie przedłużenia stosunku pracy. Często sam charakter wykonywanej pracy może być sezonowy (np. projekty krótkoterminowe).

Wreszcie, możesz wypowiedzieć umowę z własnej inicjatywy, gdy chcesz zmienić pracę lub po prostu obecna nie spełnia Twoich oczekiwań. W każdej z tych sytuacji rezultat jest podobny - zostajesz bez pracy i bez dochodu, gdy skończy się okres wypowiedzenia. Jakie masz możliwości w takiej sytuacji?

 

Dagpenger z NAV - co to jest i jak może Ci pomóc?

 

Jeżeli spełnisz kilka warunków, możesz ubiegać się o dagpenger. Co to takiego? Jest to po prostu zasiłek dla bezrobotnych z NAV, czyli urzędu, który jest odpowiednikiem polskiego ZUS oraz Urzędu Pracy. Pełna nazwa tego zasiłku to dagpenger ved arbeidsløshet / dagpenger ved arbeidsledighet - czyli zasiłek dla bezrobotnych wskutek utraty pracy.

 

Zasiłek dla bezrobotnych w Norwegii ma za zadanie częściowo zabezpieczyć Twoje dochody, gdy aktywnie poszukujesz pracy. Słowo “aktywne” pojawia się w tym kontekście nieprzypadkowo i rozwiniemy je w dalszej części artykułu.

 

Permittering w Norwegii, czyli przejściowy brak pracy

 

Permittering to specjalny przypadek braku pracy, gdy pracodawca w Norwegii chwilowo nie ma dla Ciebie zleceń (np. spowodowane przestojem w działalności) i jest zmuszony by tymczasowo zawiesić Twój stosunek pracy. Wówczas również możesz się ubiegać o dagpenger z NAV. Dla permitteringu obowiązują specjalne zasady, więcej na ten temat znajdziesz w dedykowanym artykule o permitteringu:

 

Warunki uzyskania zasiłku dla bezrobotnych z NAV

 

Masz prawo do zasiłku dla bezrobotnych w Norwegii wtedy, gdy spełniasz wszystkie poniższe warunki:

  • Twój standardowy czas pracy został zredukowany o minimum 50% - jeśli masz więcej niż jednego pracodawcę, wszystkie godziny się sumują - jeżeli wnioskujesz o zasiłek przed 30 września 2021 roku, wymóg jest łagodniejszy - wystarczy redukcja czasu pracy o 40%, natomiast po 1 października 2021 obowiązuje wyższy pułap,
  • Masz wypracowany dochód minimalny (minsteinntekt) - piszemy o nim więcej w kolejnym akapicie,
  • Aktywnie poszukujesz pracy - czyli jesteś w stanie w stanie w każdej chwili podjąć jakąkolwiek nową pracę, przynajmniej na pół etatu i brać udział w aktywnościach, które zaplanuje dla Ciebie NAV,
  • Przebywasz w Norwegii i jesteś członkiem systemu ubezpieczeń społecznych w tym kraju - w niektórych przypadkach możesz przebywać poza Norwegią, wrócimy do tego,
  • Masz mniej niż 67 lat.

 

Dochód minimalny - ile musisz zarobić, żeby móc dostać dagpenger?

 

Minimalny dochód (minsteinntekt) to jeden z podstawowych warunków, które musisz spełnić, żeby otrzymać zasiłek dla bezrobotnych w Norwegii. We wrześniu 2021, kiedy aktualizujemy ten artykuł, musisz wykazać, że zarobiłeś:

  • 79 799 NOK (czyli 0,75 G) za ostatni rok kalendarzowy lub 239 398 NOK (2,25 G) za ostatnie 3 lata kalendarzowe - te warunki dotyczą Ciebie w sytuacji, gdy ubiegasz się o zasiłek od 30 września 2021 lub przed tą datą,
  • 159 599 NOK (czyli 1,5 G) za ostatni rok kalendarzowy lub 319 917 NOK (3 G) za ostatnie 3 lata kalendarzowe - te warunki dotyczą Ciebie w przypadku, gdy ubiegasz się o dagpenger od 1 października 2021 lub później.

Przypominamy, że G to grunnbeløpet i folketrygden, czyli stawka wynagrodzenia minimalnego, którą NAV uaktualnia co roku w maju. Na ten moment obowiązuje stawka G w wysokości 106 399 NOK.

 

Nie tylko dochody z pracy są brane pod uwagę

Przy wyliczeniu dochodu minimalnego, głównie będziesz brać pod uwagę swoje dochody z pracy (arbeidsinntekt). Pamiętaj, że nie są to wszystkie dochody, które NAV uzna za spełniające kryteria. W dochodzie minimalnym możesz też uwzględnić:

Wszystkie wymienione dochody są równoważne z dochodem z pracy.

 

Twoje dochody z Polski i innych krajów też się liczą!

Do wyliczenia dochodu minimalnego możesz brać pod uwagę inne dochody, niż te z Norwegii. Twoje dochody z Polski, Holandii, Niemiec, Belgii czy innych krajów EOG (Europejski Obszar Gospodarczy) też są brane pod uwagę przez NAV. Pamiętaj, aby uwzględnić te dochody, musisz do wniosku o dagpenger załączyć specjalny formularz E-301 / PD U1. Dokument ten zaświadcza, jakie dochody osiągnąłeś w danym kraju. Każdy kraj EOG, w którym pracowałeś, wystawia własny druk E-301 / PD U1.

 

Dagpenger w Norwegii - ile wynosi zasiłek dla bezrobotnych?

 

Norweski zasiłek dla bezrobotnych jest wyliczany w oparciu o dochody, które przedstawisz w NAV. Na ten moment (wrzesień 2021), możesz otrzymać:

  • 80% Twoich dochodów do kwoty 319 917 NOK (3 G),
  • 62,4% Twoich dochodów ponad 319 917 NOK (3 G) do kwoty 638 394 NOK (6G).

 

Stawka 80% obowiązuje tylko do końca października 2021 roku. Od 1 listopada rząd chce wrócić do płaskiej stawki 62,4% dochodu, z górną granicą 638 394 NOK.

 

Oprócz bazowej stawki zasiłku możesz też liczyć na dodatek na dzieci (barnetillegg), jeżeli masz na utrzymaniu dzieci do 18 roku życia. Dodatek wynosi 17 NOK dziennie na każde niepełnoletnie dziecko i dostajesz go za dni robocze (5 dni w tygodniu). Jeżeli pobierasz już zasiłek rodzinny z Norwegii (barnetrygd), nie martw się, możesz go pobierać wraz z dodatkiem do dagpenger.

 

Dagpengegrunnlag - czyli od jakiej kwoty urząd obliczy wysokość Twojego zasiłku dla bezrobotnych

 

Powyżej napisaliśmy, jaki procent od swoich dochodów otrzymasz w ramach dagpenger. A jakie dochody w ogóle NAV weźmie pod uwagę do wyliczenia tej wartości? Pewnie myślisz, że te same, które podałeś do dochodu minimalnego. Nie do końca. W tym przypadku lista jest znacznie szersza! 

 

Oto lista dochodów i zasiłków, które NAV bierze pod uwagę przy wyliczeniu podstawy dagpenger (dagpengegrunnlag):

  • Dochody z pracy (lønnsinntekter),
  • Zasiłek chorobowy (sykepenger),
  • Zasiłek na opiekę (omsorgspenger),
  • Zasiłek pielęgnacyjny (pleiepenger),
  • Zasiłek szkoleniowy (opplæringspenger),
  • Zasiłek ciążowy (svangerskapspenger),
  • Zasiłek rodzicielski (foreldrepenger),
  • Zasiłek dla bezrobotnych (dagpenger).

 

Jak widać, lista jest całkiem spora. Oczywiście Twoje dochody z zagranicy także są brane pod uwagę i liczone jako dochody z pracy.

 

Jest też lista dochodów, których NAV nie weźmie pod uwagę przy wyliczeniu podstawy do dagpenger. Są to:

 

Jak obliczyć zasiłek dla bezrobotnych w Norwegii?

 

Jeżeli chcesz obliczyć wysokość zasiłku dla bezrobotnych w Norwegii, możesz skorzystać z narzędzia, które NAV udostępnia na swojej stronie internetowej. Jest to zupełnie darmowy kalkulator wysokości dagpenger. Musisz się jedynie zalogować na stronie NAV, by móc z niego skorzystać.

 

Jak długo można pobierać zasiłek dla bezrobotnych w Norwegii

 

To, jak długo będziesz mógł pobierać dagpenger, zależy również od Twoich wcześniejszych dochodów. Jeśli zarobiłeś więcej, będziesz mógł dostawać zasiłek z NAV nawet przez 2 lata (104 tygodnie). Jeśli Twoje zarobki przed bezrobociem były niższe, będziesz mógł pobierać dagpenger przez maksymalnie 1 rok. Jakie są dokładne warunki?

  • Jeśli w ostatnim roku zarobiłeś minimum 212 798 NOK, lub jeśli przez ostatnie 3 lata Twój uśredniony dochód wynosił przynajmniej 212 798 NOK (2G), to masz prawo do otrzymywania dagpenger przez maksymalnie 104 tygodnie, czyli 2 lata,
  • Jeśli w ostatnim roku zarobiłeś mniej niż 212 798 NOK, lub jeśli przez ostatnie 3 lata Twój uśredniony dochód wynosił mniej niż 212 798 NOK (2G) to masz prawo pobierać dagpenger przez maksymalnie 52 tygodnie, czyli 1 rok.

Oczywiście zarówno w pierwszym, jak i drugim przypadku, maksymalny okres nie oznacza, że w tym czasie będziesz biernie pobierać zasiłek. Wraz z NAV będziesz pracował nad przywróceniem Ciebie do pracy.

 

Wniosek o dagpenger - jakie dokumenty musisz złożyć w NAV?

 

Pamiętaj, że urząd nie przyzna Ci dagpenger automatycznie, gdy stracisz pracę. Musisz złożyć do NAV stosowny wniosek o dagpenger wraz z dokumentacją. Możesz to zrobić elektronicznie lub papierowo. Do wniosku musisz dołączyć kopie lub skany następujących dokumentów:

  • Bekreftelse på sluttårsak/nedsatt arbeidstid - zaświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy lub redukcji czasu pracy,
  • Wypowiedzenie - dokument, który jest podstawą rozwiązania Twojego stosunku pracy (chyba, że po prostu Twoja umowa wygasła i nie została przedłużona),
  • Sluttattest - czyli norweskie świadectwo pracy,
  • Umowa o pracę - ostatnia, która obowiązywała przed zakończeniem pracy,
  • Registreringsbevis - czyli rejestrację pobytu z norweskiej policji,
  • Zestawienie dochodów za ubiegły rok podatkowy lub za ostatnie 3 lata - w zależności od tego, w którym wariancie spełniasz warunek dochodu minimalnego,
  • Odcinki z pensji (lønnslipp-y) za ostatnie 3 miesiące,
  • Formularze E-301 / PD U1 - wymagane tylko w przypadku, gdy chcesz brać pod uwagę dochody z innych krajów niż Norwegia,
  • Akty urodzenia dzieci - tylko jeśli się starasz o dodatek na niepełnoletnie dzieci.

 

Rejestracja jako arbeidssøker - równie ważne jak wniosek!

 

Jeśli chcesz pobierać zasiłek dla bezrobotnych w Norwegii, musisz być zarejestrowany w systemie NAV jako osoba poszukująca pracy (arbeidssøker). To jest bardzo ważne i wielu Polaków w Norwegii o tym zapomina!

 

NAV nie wypłaci Tobie dagpenger za dni, w których nie byłeś zarejestrowany w systemie. Samej rejestracji można dokonać na stronie internetowej NAV. Będziesz musiał przejść przez kilka kroków i odpowiedzieć na pytania urzędu. Poza tym urząd wymaga, żebyś zaktualizował CV na swoim profilu.

 

Meldekort - nigdy nie zapominaj o kartach meldunkowych!

 

Gdy otrzymasz pozytywną decyzję w sprawie dagpenger i NAV przyzna Ci zasiłek dla bezrobotnych, będziesz miał odtąd nowy obowiązek względem urzędu. Będzie to regularne wysyłanie kart meldunkowych (meldekort).

 

Karty meldunkowe służą do informowania NAV o swojej aktualnej sytuacji. Trzeba je wypełniać i wysyłać do urzędu co 2 tygodnie. NAV dopiero wypłaci Ci kolejną kwotę zasiłku, gdy otrzyma meldekort za dany okres.

 

Co znajdziesz w meldekort?

Będziesz musiał odpowiedzieć na 5 pytań.

  • Czy pracowałeś przez ostatnie 2 tygodnie?
  • Czy byłeś chory przez ostatnie 2 tygodnie?
  • Czy wykorzystywałeś urlop przez ostatnie 2 tygodnie?
  • Czy uczestniczyłeś w kursie lub szkoleniu przez ostatnie 2 tygodnie?
  • Czy chcesz być nadal zarejestrowany w systemie NAV?

  

W większości przypadków będziesz odpowiadać “NIE” na pierwsze 4 pytania, zaś na ostatnie pytanie “TAK”. Oczywiście jest to zależne od Twojej, indywidualnej sytuacji. Masz w każdym razie obowiązek informować NAV o swojej faktycznej sytuacji!

 

Dagpenger a wyjazd do Polski - czy można pobierać zasiłek poza Norwegią?

 

Generalna zasada jest taka, że musisz przebywać w Norwegii, aby pobierać dagpenger. Zasada ta jest bardzo rygorystycznie przestrzegana przez NAV. Jeżeli chcesz wyjechać do Polski np. na urlop, musisz poinformować o tym NAV! Możesz za to wyjeżdżać na weekendy, gdyż są one i tak niepłatne.

 

Jeżeli nie będziesz przebywać w Norwegii, a urząd to sprawdzi, prawdopodobnie będziesz musiał zwrócić zasiłek. Możesz też otrzymać karę od urzędu.

 

Czy są jakieś wyjątki, kiedy możesz pobierać dagpenger i przebywać w Polsce? Tak, jest możliwość eksportu dagpenger do Polski na maksymalnie 3 miesiące. Składasz w NAV wniosek o wydanie dokumentu PD U2, który umożliwia Ci “zabranie zasiłku ze sobą” do Polski. Zasiłek dla bezrobotnych będzie w takim przypadku wypłacany przez Wojewódzki Urząd Pracy w Polsce po powrocie z Norwegii.

 

Aby w ogóle móc uzyskać przeniesienie dagpenger do Polski, musisz pobierać zasiłek na terenie Norwegii przez minimum 4 tygodnie przed wyjazdem do Polski. NAV na ogół zgadza się na transfer dagpenger do Polski. Pamiętaj o tym, że jeśli wrócisz potem do Norwegii, musisz od nowa wnioskować o dagpenger!

 

Straciłeś pracę z własnej winy? Poczekasz dłużej na dagpenger

 

Może się zdarzyć, że sam wypowiesz umowę o pracę lub pracodawca zwolni Cię dyscyplinarnie. Taka sytuacja ma bardzo duże znaczenie w kontekście dagpenger.

 

Jeśli NAV dojdzie do wniosku, że straciłeś pracę ze swojej winy, będzie Cię obowiązywał dłuższy okres oczekiwania, czyli tzw. forlenget ventetid. Oznacza to, że będziesz musiał odbyć karencję i przez pierwsze 18 tygodni okresu zasiłku nie dostaniesz pieniędzy.

 

Karencja rozpoczyna się w tym samym czasie, kiedy zacząłbyś pobierać zasiłek dla bezrobotnych. Ważne jest, żebyś jak najszybciej dopełnił formalności i złożył wniosek o dagpenger pomimo karencji. W innym wypadku jej termin się proporcjonalnie przesuwa w czasie.

 

Okres karencji może zostać przedłużony, jeśli straciłeś pracę wielokrotnie z własnej winy lub wypowiadałeś umowy w ciągu ostatnich 12 miesięcy. Wówczas NAV może na Ciebie nałożyć karencję, sięgającą nawet 26 tygodni! Dlatego warto być ostrożnym przy podejmowaniu decyzji np. o odejściu z firmy.

 

Podsumowanie

 

Jeżeli straciłeś pracę w Norwegii, dagpenger z NAV będzie na pewno dobrym rozwiązaniem przejściowym dla Ciebie. Zauważ, że warunki uzyskania tego zasiłku nie są wygórowane. Większość osób, które pracowały w Norwegii, może spokojnie udokumentować wymagany dochód. Pozostałe warunki są także dość łatwe do spełnienia. Dla wielu Polaków sporą niedogodnością jest fakt, że muszą przebywać w Norwegii, gdy pobierają zasiłek. Jednak warto pamiętać, że po pierwsze zasiłek ma jedynie zabezpieczyć czas bez dochodu, gdy szuka się nowej pracy. Po drugie zaś, jeśli życie w Norwegii jest zbyt drogie, by sfinansować je z zasiłku, zawsze można poprosić NAV o przeniesienie zasiłku do Polski na 3 miesiące.

 

Autor: Borys Borowski / NorEkspert

 

Źródła: norekspert.no, nav.no

Formularz kontaktowy
Zobacz inne artykuły dotyczące zasiłków w Norwegii:

Emerytura w Norwegii (cz. 3) - OTP, czyli obowiązkowy dodatek emerytalny od pracodawcy

Czy wiesz, że pracodawca w Norwegii najpewniej musi się dołożyć do Twojej emerytury z Norwegii? Zobacz, na czym polega OTP.

Emerytura w Norwegii (cz. 2) - inntektspensjon, czyli emerytura za osiągnięte dochody

Pracuj długo i zarabiaj dużo. Wtedy Twoja emerytura od wysokości dochodów w Norwegii będzie imponująca. Zobacz, na czym polega emerytura dochodowa.

Emerytura w Norwegii (cz. 1) - garantipensjon, czyli gwarantowana emerytura norweska

Czy wiesz, że podstawowa emerytura z Norwegii przysługuje prawdopodobnie także i Tobie? Dowiedz się, dlaczego to takie proste.

Masz pytania? Zadzwoń pod nr +48 58 535 93 43 lub wypełnij formularz kontaktowy