Uwaga! artykuł powstał przy zmianach ulgi abolicyjnej na rok 2021, ale mechanizm nadal obowiązuje. Ten artykuł został napisany na początku 2021 roku, kiedy wchodziły w życie nowe zasady ulgi abolicyjnej (limit odliczenia 1 360 zł rocznie) oraz zaczęto stosować metodę proporcjonalnego odliczenia w rozliczeniach z wieloma krajami, w tym z Norwegią.
Od tego czasu:
- limit ulgi abolicyjnej 1 360 zł nadal obowiązuje dla większości dochodów zagranicznych,
- Polska nadal stosuje metodę proporcjonalnego odliczenia wobec dochodów z Norwegii,
- zmieniły się natomiast polskie stawki PIT i kwota wolna od podatku (zaktualizowaliśmy to w sekcji „Obecny podatek dochodowy w Polsce”).
Przykłady liczbowe w tekście odnoszą się do stawek podatkowych z 2021 roku, ale dobrze pokazują sam mechanizm działania ulgi abolicyjnej i to, kiedy trzeba dopłacić podatek w Polsce od dochodów z Norwegii.
Co to jest ulga abolicyjna?
Ulga abolicyjna to inaczej umorzenie określonej części bądź też całości podatku. Najczęściej dotyczy ona rozliczania dochodu, jaki uzyskało się poza granicami kraju. Dochód ten przeważnie jest większy niż 8 tysięcy złotych, więc ograniczenie ulgi abolicyjnej spowoduje, że część osób pracujących w niektórych krajach będzie zmuszonych do zapłacenia w Polsce różnicy podatku. Dotyczy to m.in. Polaków pracujących w Norwegii. Wcześniej ulga abolicyjna mogła spowodować zmniejszenie lub nawet wyzerowania podatku, jaki trzeba było zapłacić w Polsce. Nowe przepisy to zmienią.
Rozlicz podatek w Norwegii i w Polsce za ubiegły rok
Nowe przepisy – od kiedy obowiązują?
Wejście w życie nowych przepisów oznacza, że:
- limit odliczenia ulgi abolicyjnej ma zastosowanie do dochodów osiągniętych od 1 stycznia 2021 roku.
- po raz pierwszy nowe zasady zastosowano przy rozliczeniu rocznym za 2021 rok,
- dochody osiągnięte w 2020 r. rozliczane są z wykorzystaniem ulgi abolicyjnej w pełnej wysokości, zgodnie z przepisami obowiązującymi do końca 2020 r.
Dla części osób pracujących za granicą, w tym w Norwegii – oznacza to, że polski podatek liczony według skali może być wyższy niż podatek zapłacony za granicą + 1 360 zł ulgi, a wtedy trzeba dopłacić różnicę w Polsce..
Kogo dotknie zmiana ulgi abolicyjnej?
Zmienione przepisy dotyczące ulgi abolicyjnej dotkną polskich rezydentów podatkowych, czyli osób fizycznych, które:
- W Polsce posiadają centrum interesów gospodarczych lub osobistych
- Przebywają w Polsce więcej niż 183 dni w roku lub więcej niż 270 dni w ciągu kolejnych 3 lat.
Wprowadzenie nowych przepisów dotyczy więc części osób pracujących za granicą. Rezydent podatkowy w Polsce ma obowiązek złożyć w urzędzie skarbowym PIT ZG, który przedstawia jego dochody osiągnięte poza granicami kraju. Wcześniej, jeśli nie złożyło w Polsce PIT-u ZG, nie trzeba było płacić żadnej kary. Nie trzeba było też dopłacać podatku.
Kary do 82 000 zł!
Nowe przepisy nakazują wykazanie dochodów osiągniętych poza terytorium Polski. Należy również dopłacić różnicę kwoty podatku, jeśli za granicą zapłacony podatek był niższy niż w Polsce. Jeśli zatem w Norwegii zapłaciłeś niższy podatek, musisz uregulować tę różnicę w Polsce. Niezastosowanie się do nowych przepisów grozi karą pieniężną do 82 000 zł.
Oprócz Norwegii innymi krajami, z których dochody za 2021 rok trzeba będzie rozliczać według nowych przepisów to: Irlandia, Izrael, Litwa, Japonia, Nowa Zelandia, Wielka Brytania, Słowacja, Finlandia, Słowenia, Australia, Austria, Dania, Kanada i Belgia.
Co zmieniają nowe przepisy?
Najważniejsza zmiana od 2021 roku to:
- wprowadzenie limitu ulgi abolicyjnej w wysokości 1 360 zł rocznie (dla większości źródeł dochodu).
W praktyce oznacza to, że:
- ulga abolicyjna nie może już „wyzerować” całego polskiego podatku tak jak przy dawnej metodzie wyłączenia z progresją,
- jeśli polski PIT liczony według skali (od dochodów z Norwegii) jest wyższy niż:
podatek zapłacony w Norwegii + 1 360 zł ulgi abolicyjnej,
to różnicę trzeba dopłacić w Polsce, - dotyczy to zwłaszcza osób pracujących w krajach, gdzie podatek dochodowy jest niższy niż w Polsce – w tym w Norwegii.
Dodatkowo, po wejściu w życie tzw. Polskiego Ładu, kwota wolna od podatku w Polsce została podwyższona do 30 000 zł, a pierwszy próg podatkowy do 120 000 zł. Z jednej strony pomaga to obniżyć lub wyzerować polski podatek przy niższych dochodach, z drugiej, limit ulgi abolicyjnej 1 360 zł nadal pozostaje barierą przy wyższych zarobkach z Norwegii.
Obecny podatek dochodowy w Polsce [2025]
Od zmian wprowadzonych od 2022 roku, utrzymanych również na rok 2025, skala podatkowa w Polsce wygląda następująco:
- kwota wolna od podatku: 30 000 zł rocznie,
- I próg podatkowy:
- dochód do 120 000 zł – stawka 12%,
- II próg podatkowy:
- nadwyżka dochodu powyżej 120 000 zł – stawka 32%.
W uproszczeniu:
- dla dochodu do 120 000 zł rocznie podatek liczony jest wg 12%, a następnie pomniejszany o kwotę zmniejszającą podatek – 3 600 zł (12% z 30 000 zł kwoty wolnej),
- dla dochodu powyżej 120 000 zł rocznie podatek wynosi:
- 10 800 zł (to 12% z 120 000 zł minus 3 600 zł kwoty zmniejszającej)
- + 32% od nadwyżki ponad 120 000 zł.
Dodatkowo, przy bardzo wysokich dochodach (powyżej 1 mln zł rocznie) może wystąpić jeszcze tzw. danina solidarnościowa 4%, ale dotyczy to wąskiej grupy podatników.
Dlaczego to ważne dla osób pracujących w Norwegii?
- przy rozliczeniu w Polsce porównuje się polski podatek wyliczony wg powyższej skali z podatkiem zapłaconym w Norwegii,
- ulga abolicyjna może obniżyć różnicę maksymalnie o 1 360 zł,
- jeśli po uwzględnieniu ulgi różnica nadal jest dodatnia – trzeba ją dopłacić w Polsce.
Ile wynosi podatek dochodowy w Norwegii?
Podatek dochodowy w Norwegii jest bardziej złożony. Jest to suma:
- Podateku dochodowego (trygde- og inntektsskatt) – 22% dochodu netto (dla większości gmin w kraju).
W gminach położonych w północnej Norwegii (Finnmark oraz północna część Troms) obowiązują nieco niższe stawki, co oznacza realnie niższy łączny podatek dla mieszkańców tych regionów. - Trinnskatt-u – progresywnego podatku dochodowego naliczanego w kilku progach, rosnącego wraz z wysokością dochodu.
WAŻNE: Przypominamy, że oprócz podatku dochodowego w Norwegii, podatnicy w Norwegii płacą także składki na poczet ubezpieczenia społecznego (trygdeavgift), które wynoszą 7,7% od dochodu brutto.
Rozlicz najkorzystniej podatek w Norwegii i w Polsce
Zmiany dot. ulgi abolicyjnej – przykładyPoniżej przedstawiamy symulacje sytuacji podatkowych, w których Polacy pracujący w Norwegii mogą zostać objęci koniecznością dopłacenia podatku w Polsce, bądź nie. Symulacje zakładają pracę w 2021 roku. Osoba 1: Pan Bartosz mieszka przez większość czasu w Polsce, co oznacza, że jest rezydentem podatkowym w Polsce. W Norwegii pracuje przez 4 miesiące w roku i kwota, którą tam zarobi wystarcza mu na resztę miesięcy życia w Polsce. Podczas 4 miesięcy Pan Bartosz zarobił 142 000 NOK brutto. Pan Bartosz musiał zapłacić podatek od tej kwoty w Norwegii a całość podatku wynosiła 33 848 NOK. Od tej kwoty odejmujemy kwotę, która odpowiada kwocie trygdeavgift, w tym przypadku 11 644 NOK. Oznacza to, że sam podatek dochodowy wyniósł 22 204 NOK (alminnelig inntekt + trinnskatt). W obliczeniach przyjmujemy, że stosunek złotówki do korony wynosi 0,45, zatem: 142 000 NOK brutto x 0,45 = 63 900 zł. Jest to kwota, która nie przekracza progu podatkowego 85 528 zł, więc Pan Bartosz musiałby zapłacić od niej 17% podatku dochodowego w Polsce. 142 000 NOK brutto x 17% = 24 140 NOK. Jest to kwota wyższa niż ta, którą Pan Bartosz zapłacił w Norwegii, czyli 22 204 NOK. Pan Bartosz musi zapłacić różnicę w Polsce, która wynosi: 24 140 NOK – 22 204 NOK = 1 936 NOK. Jest to w przybliżeniu 871 zł. Osoba 2: Pani Renata pracuje w Norwegii w cyklu zmianowym, w jej przypadku 2 tygodnie pracuje w Norwegii a 3 tygodnie spędza w domu w Polsce. Większość czasu kobieta spędza, więc w Polsce i tutaj jest rezydentem podatkowym. W ciągu roku w Norwegii zarobiła 380 000 kr brutto. Pani Renata musiała zapłacić podatek od tej kwoty w Norwegii a całość podatku wynosiła 121 561 NOK. Od tej kwoty odejmujemy kwotę, która odpowiada kwocie trygdeavgift, w tym przypadku 31 160 NOK. Oznacza to, że sam podatek dochodowy wyniósł 90 401 NOK W obliczeniach przyjmujemy, że stosunek złotówki do korony wynosi 0,45, zatem: 380 000 NOK brutto x 0,45 = 171 000 zł. Jest to kwota, która przekracza próg podatkowy 85 528 zł. 171000 zł – 85 528 zł = 85 472 zł. Z tej kwoty wyliczamy 32% podatku 85 472 zł x 32% = 27 351 zł Od kwoty 85 528 zł wyliczamy 17% podatku. 85 528 zł x 17% = 14 540 zł 27 351 zł + 14 540 zł = 41 891 zł. Tyle podatku dochodowego Pani Renata musiałaby zapłacić od tej sumy w Polsce. 90 401 NOK to w przybliżeniu 40 680 zł. Tyle podatku dochodowego Pani Renata zapłaciła w Norwegii. Pani Renata musi zapłacić różnicę w Polsce, która wynosi: 41 891 zł – 40 680 zł = 1 211 zł. Osoba 3: Pani Kasia pracuje w Norwegii 7 lat a do Polski przyjeżdża tylko na święta. W 2021 roku w Norwegii zarobiła 600 000 NOK brutto. Podatek dochodowy, który zapłaciła w Norwegii to 111 852 NOK. Ponieważ Pani Kasia jest norweskim rezydentem podatkowym, cały jej podatek jest opłacany wyłącznie w Norwegii. Pani Kasia spędza w Norwegii więcej niż 183 dni w roku, co oznacza, że jest rezydentem podatkowym w Norwegii i nie musi płacić podatku w Polsce. |