Pomoc socjalna w Norwegii - kiedy można liczyć na pomoc od NAV?

Trwająca od marca 2020 roku pandemia koronawirusa już zdążyła dotknąć całe społeczeństwo norweskie pod względem ekonomicznym. Upadające firmy, masowe zwolnienia i unieruchomienie całych sektorów gospodarki skutkuje ubożeniem części społeczeństwa. Już teraz, pod koniec 2020 roku, NAV donosi o niepokojących skutkach finansowych pandemii dla wielu mieszkańców kraju fiordów. Do najbardziej poszkodowanych grup należą imigranci, w tym Polacy w Norwegii.

Wielu naszych rodaków pracujących w Norwegii straciło środki do życia wskutek pandemii. Niektórzy nie mieli prawa do zasiłku dla bezrobotnych, inni wykorzystali swoje okresy pobierania zasiłku, a nadal nie odzyskali pracy. Jedyną drogą dla takich osób do uzyskania jakichkolwiek środków do życia w Norwegii jest wnioskowanie o pomoc socjalną z NAV (norw. økonomisk sosialhjelp).

Na czym polega pomoc socjalna z NAV?

Pomoc socjalna to świadczenie pieniężne z urzędu, które ma charakter tymczasowy. Pomoc z NAV ma za zadanie zapewnić okresowe wsparcie osobom, które utraciły płynność finansową. Osoby takie nie mają środków na zaspokojenie podstawowych potrzeb, nie są także w stanie zapłacić swoich rachunków. Celem świadczenia jest, kolokwialnie rzecz ujmując, “postawienie na nogi” świadczeniobiorcy.

NAV rozpatruje każdy wniosek o pomoc socjalną indywidualnie. Ponadto należy wyczerpać wszelkie inne możliwości uzyskania koniecznych dochodów (np. praca, zasiłek dla bezrobotnych). Jeżeli ktoś uzyska świadczenie, wysokość pomocy jest także rozpatrywana uznaniowo i indywidualnie przez NAV.

Jakie wydatki może pokryć NAV?

Pomoc socjalna ma za zadanie zapewnić środki na pokrycie podstawowych potrzeb wnioskodawcy. NAV może przykładowo zagwarantować pieniądze na poczet:

• Przeżycia - wszelkie wydatki na jedzenie, ubrania, mieszkanie i ogrzewanie. Zaliczają się do nich także wydatki na aktywność w czasie wolnym, telefon, internet, telewizję, leczenie itd.

• Mieszkania - wydatki na czynsz, wynajem, prąd, opłaty komunalne, odsetki od rat kredytu hipotecznego itp.,

Lista wydatków, które NAV może pokryć może być o wiele dłuższa. Przykładowo urząd może opłacić koszty przeprowadzki, jeśli sam ją zaleci w celu np. obniżenia kosztów najmu mieszkania. Wysokość świadczenia jest zawsze rozpatrywana indywidualnie dla danej osoby.

Urząd może także nam pomagać niematerialnie, np. poprzez pośrednictwo w negocjacjach z bankami i innymi wierzycielami odnośnie odroczenia zaległych płatności.

Kto może się ubiegać o pomoc?

Podstawowy warunek, jaki należy spełnić, aby wnioskować o pomoc socjalną z NAV jest legalny pobyt w Norwegii. Oznacza to, że NAV może także zapewnić pomoc dla Polaków w Norwegii. Osoby przebywające za granicą (np. w Polsce), nie mają prawa do świadczenia z NAV. Pełne prawo do pomocy socjalnej daje także stały adres zameldowania w Norwegii (fast bopel).

Jak wspomnieliśmy wcześniej, o świadczenie mogą ubiegać się tylko osoby, które nie mają możliwości uzyskania dochodu z pracy czy zasiłku. Posiadanie oszczędności, zgromadzonych na rachunku bankowym, odbiera prawo do uzyskania pomocy socjalnej.

Jakie dokumenty należy przedstawić?

Aby uzyskać pomoc socjalną z NAV, należy przede wszystkim złożyć wniosek o zapomogę. Można to zrobić elektronicznie lub papierowo. NAV decyduje uznaniowo, jakie dokumenty należy przedstawić przy wnioskowaniu o wsparcie.

Mogą to być np:

• Dowód tożsamości,
• Ważne pozwolenie na pobyt (Oppholdstillatelse),
• Wstępne rozliczenie podatkowe (Skattemelding, wcześniej Selvangivelse),
• Ostateczne rozliczenie podatkowe (Skatteoppgjør),
• Odcinki z pensji (Lønnsslipp),
• Wyciągi bankowe, pokazujące zgromadzone środki na rachunkach bankowych,
• Dokumentacja sytuacji mieszkalnej (umowa najmu mieszkania),
• Faktury za najem mieszkania, kredyt mieszkaniowy, prąd, przedszkole, świetlicę SFO i zajęcia dodatkowe dla dzieci,
• Dokumentacja stałych wydatków na zdrowie / leczenie zębów,
• Inne dokumenty.

Ograniczaj wydatki i współpracuj z NAV!

Oprócz podstawowych wymogów formalnych oraz dokumentacji, NAV może nakładać inne wymogi na osobę pobierającą pomoc socjalną z urzędu. Ponieważ celem pomocy jest jak najszybsze usamodzielnienie się danej osoby, urząd może zażądać:

• Redukcji stałych wydatków,
• Aktywnego poszukiwania pracy,
• Uczestnictwa w aktywnościach, które zaplanuje urząd,
• Uczestnictwa w kursach i działaniach, które zaplanuje NAV,
• Podnoszenia kwalifikacji zawodowych poprzez szkolenia i edukację,
• Spotykania się z osobą prowadzącą w NAV.

Jakie są szanse na uzyskanie pomocy?

Dla osób, które nie mają środków na podstawowe potrzeby, każda szansa na pieniądze od norweskiego państwa jest na wagę złota. Dlatego warto złożyć wniosek o pomoc socjalną z NAV i podjąć próbę przywrócenia swojej sytuacji materialnej na właściwe tory. Przynajmniej na czas znalezienia nowej pracy i przeczekania najgorszych okoliczności życiowych.

Autor: Borys Borowski / NorEkspert