Zwrot podatku z Norwegii dla marynarzy

Do 1989 roku istniał oddzielny system podatkowy dla marynarzy, zwany podatkiem marynarskim. Został on jednak zniesiony i zastąpiony specjalną ulgą podatkową dla marynarzy, którzy są obecnie opodatkowani według ogólnych zasad, ale przysługuje im prawo do specjalnego odliczenia.

Odpis marynarski

Marynarzom przebywającym na morzu, na pokładzie statku w ruchu (z norw. skip i fart), przez co najmniej 130 dni w roku dochodowym, przysługuje specjalna ulga podatkowa w wysokości 30% dochodu. Maksymalna wysokość odliczenia wynosi 80 000 NOK.

Odliczenie nie jest nanoszone automatycznie przez urząd skarbowy, więc ważne jest, byś uzupełnił je w swoim zeznaniu podatkowym. W przypadku kontroli urząd skarbowy może Cię poprosić o przedstawienie dokumentacji potwierdzającej przepracowaną liczbę dni na statku w danym roku.

Statki w ruchu jako wymóg do odpisu marynarskiego

Możesz ubiegać się o odpis marynarski, jeśli w danym roku dochodowym pracowałeś przynajmniej 130 dni na pokładzie statku będącego na morzu w ruchu.

Do statków będących w ruchu są zaliczane:

• statki zajmujące się handlem zagranicznym i posiadające własne urządzenia napędowe, niezależnie od wielkości i zakresu prędkości statku,
• statki prowadzące działalność związaną z ropą naftową, zajmujące się dostawami, usługami awaryjnymi i obsługą kotwic, badaniami sejsmicznymi lub geologicznymi oraz innymi podobnymi działaniami, a także działalnością budowlaną, wodno-kanalizacyjną lub konserwacją,
• okręty wojenne ze znakiem dowódcy okrętu,
• statki o masie brutto wynoszącej 100 ton lub więcej, które dodatkowo posiadają własne mechanizmy napędowe i nie należą do grupy statków wymienionych poniżej.

Statki, które nie są zaliczane do statków będących w ruchu:

• prom lub statek pasażerski, który kursuje tylko między portami norweskimi, a odległość między pierwszym a ostatnim portem jest mniejsza niż 300 mil morskich,
• statki wykorzystywane do działalności związanej z ropą naftową, które są zaangażowane w poszukiwanie, wiercenia poszukiwawcze, wydobycie, eksploatację i transport rurociągowy,
• statki, które pływają po norweskich jeziorach i rzekach,
• statki zajmujące się stacjonarną działalnością i ruchem portowym lub inną działalnością na ograniczonym obszarze operacji, na którym przebyta odległość nie przekracza 30 mil morskich,
• statki pokładowe lub statki, które są używane jako platformy robotnicze, statki misyjne, statki teatralne itp.w norweskich portach lub między nimi,
• statki rekreacyjne, statki reprezentacyjne, statki wahadłowe itp,
• statki rybackie i statki do połowów, ale tylko na czas, w którym statek jest używany do wędkowania i połowu,
• statki/okręty które należą i są użytkowane przez Norweskie siły zbrojne, ale które nie posiadają znaku dowódcy okrętu.

Wymóg 130 dni pracy

Oprócz wymogu podstawowego zatrudnienia, wymaga się również, aby suma przepracowanych przez podatnika dni na statku wynosiła przynajmniej 130 dni w tym samym roku dochodowym. Jeżeli pracownik przenosi miejsce pracy z jednego statku na drugi, to w odpisie uwzględniane są tylko liczby dni przepracowanych na statkach spełniających podane wcześniej warunki. Nie ma wymogu, co do minimalnej długości dnia pracy by został on uwzględniony w obliczeniach. Jeżeli podatnik pracuje w niepełnym wymiarze godzin, to w jego przypadku liczona jest każda sesja pracy na pokładzie statku. W tym przypadku nie jest decydujące, czy dochód nie jest uznawany za podlegający opodatkowaniu w Norwegii, ponieważ spełniony został warunek o przepracowaniu na pokładzie statku co najmniej 130 dni.

Podatnik, który w tym samym roku podatkowym pracował zarówno na statku, jak i przy połowach ryb, ma prawo do odpisu rybackiego jak i odpisu marynarskiego. By otrzymać prawo do odpisu marynarskiego wystarczy, aby liczba przepracowanych dni na statku oraz przy połowie ryb wynosiła łącznie przynajmniej 130 dni.

Dni, w których podatnik powinien był pracować na pokładzie, ale nie miał możliwości wejścia na pokład w wyniku nieprzewidzianych zdarzeń niezależnych od podatnika, takich jak zła pogoda, są uwzględniane przy obliczaniu, czy podatnik pracował na pokładzie przez 130 dni.

Przyczyny zdrowotne lub ciąża mogą być również uwzględnione w obliczeniu. W takiej sytuacji należy przedstawić udokumentowane zaświadczenie lekarskie, że praca na statku w tym czasie jest niemożliwa, a praca na lądzie jest wykonywana zamiast zwolnienia chorobowego.

Mniej niż 130 dni pracy na statku

Jeśli przepracowałeś mniej niż 130 dni na pokładzie statku, nadal możesz mieć prawo do odliczenia, jeżeli:

• twój stosunek pracy jest objęty układem zbiorowym, który wymaga średnio co najmniej 130 dni roboczych na pokładzie w ciągu roku,
• rozpocząłeś pracę późno lub zakończyłeś ją wcześniej, ale stosunek pracy obejmuje układ zbiorowy, który zakładał średnio 130 dni pracy na pokładzie. Dodatkowo wymagane jest by praca na pokładzie była Twoim głównym dochodem,
• byłeś chory i przez część roku otrzymywałeś zasiłek chorobowy - warunkiem jest to, że zasiłek chorobowy zastępuje wynagrodzenie, które kwalifikowałoby się do przyznania odpisu marynarskiego. To samo dotyczy urlopu opiekuńczego, podczas którego zasiłek rodzicielski wypłacany jest z systemu ubezpieczeń społecznych.

Krótkotrwała praca na statku (poniżej 130 dni) w zastępstwie i tym podobne nie daje marynarzom prawa do specjalnych potrąceń. Dotyczy to również osób objętych umową zbiorową.

Wymóg 130 dni na statku dni a układ zbiorowy

W przypadku, gdy podatnik pracował na statku krócej niż 130 dni, warunek do przyznania mu odpisu marynarskiego jest nadal uważany za spełniony w przypadku, jeśli stosunek jego pracy na pokładzie jest bezpośrednio objęty układem zbiorowym. Układ zbiorowy wymaga średnio co najmniej 130 dni roboczych przepracowanych w ciągu roku na statkach. To samo dotyczy przypadku, gdy podatnik zawarł umowę o pracę, w której formalnie stwierdzono, że jest związany układem zbiorowym, jeśli pracodawca jest stroną układu zbiorowego. Pracownik nie musi być więc członkiem organizacji, która przystąpiła do układu zbiorowego.

Obliczenie odpisu marynarskiego

Jakiekolwiek wynagrodzenie podlegające opodatkowaniu, które podatnik otrzymuje za swoją pracę na statku lub które zastępuje takie wynagrodzenie, jest wliczane do podstawy obliczenia odpisu marynarskiego.

Do obliczenia kwoty odpisu bierze się pod uwagę:

• wynagrodzenie brutto,
• podlegającą opodatkowaniu nadwyżkę środków z wypłaconych zwrotów kosztów (należy stosować tu metodę netto),
• ewentualny dodatek do pensji według taryfy,
• pieniądze uzyskane z napiwków,
• zasiłek rodzicielski pod warunkiem, że stosunek pracy nie został rozwiązany. Zasiłek rodzicielski wypłacany za okres po ustaniu stosunku pracy nie może być traktowany jako zastępujący dochód na statku i dlatego nie jest uwzględniany do obliczenia kwoty odpisu marynarskiego,
• zasiłki chorobowe zamiast wynagrodzenia na statku. Zasiłek chorobowy wypłacany za okres po ustaniu stosunku pracy nie może być traktowany jako zastępujący dochód na pokładzie i dlatego nie jest wliczany do ustalenia kwoty odpisu marynarskiego,
• niektóre ograniczone w czasie świadczenia podlegające opodatkowaniu w przypadku choroby, takie jak stałe wypłaty z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego,
• wynagrodzenie za kurs (kurshyre) - dodatkowe wynagrodzenie wypłacane przez pracodawcę za kursy w dni wolne,
• zysk ze sprzedaży na pokładzie.

Dochód wolny od podatku

Wszystkie dochody, które nie podlegają opodatkowaniu zgodnie z norweskim prawem krajowym lub które nie są opodatkowane w Norwegii z tytułu umowy podatkowej, nie są uwzględniane do podstawy obliczania odpisu marynarskiego.

Będzie to przykładowo:

• wartość bezpłatnego pobytu na pokładzie statków,
• dodatkowe wynagrodzenie (ekstrahyre) odszkodowanie, odszkodowanie w przypadku rozbicia się statku,
• dodatek za ryzyko wojenne w przypadku wkroczenia do strefy objętej wypowiedzianą wojną,
• odprawa do 1,5-krotności podstawowej kwoty ubezpieczenia społecznego,
• zapewniony dodatek na mundur,
• wolne od podatku stypendium otrzymywane w trakcie pobierania nauki.

Inne fakty o odpisie marynarskim

Bezpaństwowcy

Bezpaństwowcom nie przysługuje odpis dla marynarzy.

Właściciel statku

Podatnik będący właścicielem lub współwłaścicielem statku ma prawo do odpisu marynarskiego za okres, w jakim sam pracuje na pokładzie. Kwota odpisu jest obliczana na podstawie dochodu, który właściciel otrzymuje na zajmowanym przed siebie stanowisku.

Małżonkowie

Jeżeli oboje małżonkowie mają dochody uprawniające ich do odpisu marynarskiego, to każdemu z nich przyznawany jest maksymalny limit odpisu.

Dzieci

Dzieci marynarzy mają prawo do odpisu marynarskiego, jeżeli ich dochód spełnia wymagania.

Zgony

Maksymalny limit kwoty odpisu marynarskiego nie ulega zmniejszeniu, jeśli podatnik umrze w ciągu roku.

Mieszkanie w Norwegii przez część roku

Maksymalny limit kwoty odpisu marynarskiego nie ulega zmniejszeniu, jeżeli podatnik przebywał w Norwegii tylko przez część roku, np. z powodu wyprowadzenia się z Norwegii lub przeprowadzki do Norwegii.

Dochody z połowów ryb

Maksymalny limit kwoty odpisu marynarskiego nie ulega zmniejszeniu, nawet, jeśli podatnikowi przysługuje również specjalne odliczenie dla rybaków w tym samym roku dochodowym.

Deficyt dochodu netto

Podatnikowi przysługuje odpis marynarski, nawet jeśli ma całkowity deficyt dochodu netto. Całkowity deficyt, który obejmuje odpis marynarski, jest przenoszony na odliczenie od dochodów współmałżonka lub przenoszony na późniejszy okres w ciągu roku, kiedy spełnione zostaną inne warunki.

Skatteplikt - obowiązek płacenia podatku w Norwegii

Marynarze mieszkający za granicą i pracujący na norweskich statkach podlegają opodatkowaniu w Norwegii. Obowiązek podatkowy może zostać ograniczony umową podatkową, zawartą między Norwegią a krajem zamieszkania pracownika.

Od obowiązku płacenia podatku w Norwegii istnieją wyjątki dla osób mieszkających poza regionem skandynawskim, które służą na pokładach statków zarejestrowanych w Norweskim Międzynarodowym Rejestrze Statków (NIS). W Norwegii nie podlegają one opodatkowaniu.

Należy pamiętać, że osoby pracujące na pokładzie statków, które są wykorzystywane w działalności związanej z ropą naftową na norweskim szelfie kontynentalnym, podlegają opodatkowaniu w Norwegii na mocy ustawy o podatku naftowym. Nie są oni uważani za marynarzy.

Nawet jeśli nie podlegasz opodatkowaniu w Norwegii, nadal masz obowiązek opłacania składki na ubezpieczenie społeczne w tym kraju.

Składka na ubezpieczenie społeczne

Jeśli jesteś zatrudniony na pokładzie norweskiego statku, musisz opłacać składki na ubezpieczenie społeczne w Norwegii. Obowiązek zapłaty składki dotyczy Ciebie, jeżeli:

• jesteś obywatelem Norwegii,
• mieszkasz w krajach skandynawskich,
• jesteś obywatelem kraju EOG lub Szwajcarii,
• jesteś zatrudniony na statku poruszającym się z ograniczoną prędkością (na terytorium Norwegii).

Zwolnienie z płacenia składek na ubezpieczenie społeczne do Norwegii

Nawet, jeżeli jesteś obywatelem kraju EOG w niektórych przypadkach możesz ubiegać się o zwolnienie z płacenia składek na ubezpieczenie społeczne w Norwegii. W tym celu musisz skontaktować się z organami ubezpieczeń społecznych w swoim kraju zamieszkania i poprosić o przesłanie formularza A1 do NAV. O przyznaniu zwolnienia informowane są odpowiednie organy podatkowe.

Tabele potrąceń

Marynarze, którzy mieszkają za granicą nie otrzymują karty podatkowej (skattekort), natomiast przysługują im odpowiednie tabele potrąceń, które uwzględniają odpisy, do których mają prawo marynarze. Tabele te opierają się na 12-miesięcznych równych odliczeniach, a pracodawca wybierając odpowiednią z tabel musi wiedzieć, czy masz obowiązek opłacania składki na ubezpieczenie społeczne i czy przysługuje Ci prawo do specjalnych potrąceń dla marynarzy.

Oto różne tabele potrąceń:

• Tabela 0101 dotyczy marynarzy, którzy muszą opłacać składki na ubezpieczenie społeczne oraz muszą spełniać warunki przyznania odpisu dla marynarzy,
• Tabela 0100 dotyczy marynarzy, którzy nie muszą opłacać składek na ubezpieczenie społeczne do Norwegii,
• Tabela 7350 dotyczy marynarzy, którzy nie spełniają warunków przyznania odpisu dla marynarzy,
• Tabela 7500 dotyczy marynarzy, którzy nie spełniają warunków przyznania odpisu dla marynarzy i nie muszą opłacać składek na ubezpieczenie społeczne do Norwegii.

Nie ma tabeli dla marynarzy, którzy muszą opłacać składki na ubezpieczenie społeczne w Norwegii, ale nie podlegają opodatkowaniu w Norwegii. W takim przypadku twój pracodawca potrąca składki na ubezpieczenie społeczne od Twojego wynagrodzenia.

Wszyscy marynarze mają prawo do 10% odpisu standardowego, dlatego wszystkie tabele potrąceń są obliczane z uwzględnieniem tego odliczenia.

Autorzy: Marcin Szulc, Agnieszka Klimek / NorEkspert

Źródła: snl.no, skattetaten.no