Odpis rybaka – pytania i odpowiedzi
Poniższe pytania dotyczą specjalnego odpisu podatkowego, przeznaczonego dla rybaków (norw. fiskerfradrag). Udzielone przez eksperta podatkowego odpowiedzi znajdują uzasadnienie w norweskich aktach prawnych związanych z kwestiami podatkowymi, jak również w praktyce postępowania norweskich urzędów skarbowych względem tej kategorii norweskich podatników.
Rozlicz prawidłowo podatek w Norwegii i w Polsce
Pytanie: Co to jest odpis rybaka?
Specjalny odpis dla rybaków to ulga podatkowa dla osób, które spełniają warunek co najmniej 130 dni pracy przy połowach w roku podatkowym.
W 2025 roku:
- odpis wynosi 30% rocznego dochodu z połowów,
- ale nie więcej niż 154 000 NOK rocznie
Pytanie: Pracuję jako kucharz na kutrze rybackim, czy również mam prawo do odpisu?
Odpis przysługuje wszystkim członkom załogi, nie tylko osobom bezpośrednio zajmującym się połowem ryb. Dlatego zarówno kucharz, jak i np. maszynista mogą się ubiegać o odpis rybaka.
Pytanie: Czy istnieje wymóg odnośnie charakteru pracy rybaka, mający wpływ na odpis?
Ustawodawca norweski określa, że do odpisu rybaka mają prawo osoby zajmujące się lub uczestniczące w połowie ryb słonowodnych i innych stworzeń (np. małży) na morzu lub wzdłuż wybrzeża.
Pytanie: Czy wymóg pracy 130 dni na morzu jest bezwarunkowy?
Podstawowe założenie ustawodawstwa norweskiego głosi, że rybak objęty umową o pracę / zlecenie, która zakłada minimum 130 dni pracy na morzu, automatycznie jest uprawniony do wnioskowania o odpis. Oznacza to, że np. rybak zaczynający dopiero pracę pod koniec roku podatkowego może uzyskać odpis rybaka, jeśli jego umowa zakłada, że w kolejnych latach podatkowych będzie pracował przynajmniej 130 dni na morzu (mimo iż w roku rozpoczęcia pracy nie był w stanie tyle dni przepracować). Podobnie w sytuacji, gdy rybak kończy pracę na początku roku podatkowego, jeśli w poprzednich latach jego umowa oraz sytuacja faktyczna potwierdzała 130-dniowy pobyt na statku w ciągu roku, odpis zostanie uznany. Wymóg 130 dni pobytu na statku toleruje również sytuacje takie jak choroba (warunek: pobieranie zasiłku chorobowego) czy nieprzewidziane zdarzenia uniemożliwiające wypełnienie formalności (np. złe warunki atmosferyczne uniemożliwiające połowy). Do dni również zostają doliczone te, gdy statek przechodzi drobne naprawy.
Pytanie: Czy okres na zasiłku dla bezrobotnych jest doliczany do wymogu 130 dni?
Nie, dni, w którym rybak pobiera zasiłek dla bezrobotnych nie są brane pod uwagę przy rozpatrywaniu spełnienia wymogu 130 dni. Uzyskany zasiłek dla bezrobotnych również nie jest brany pod uwagę przy wyliczaniu wartości odpisu rybaka (nie jest dodawany do rocznego dochodu stanowiącego podstawę naliczenia odpisu).
Pytanie: Razem z żoną pracujemy na jednym kutrze. Czy odpis rybaka dzielimy między siebie?
Nie, jeśli podatnicy rozliczają się wspólnie i oboje są rybakami, każde z nich ma swój oddzielny odpis rybaka.
Pytanie: Czy odpis rybaka wymaga dodatkowej dokumentacji podatkowej?
Prawo do odpisu można potwierdzić za pomocą rocznego zestawienia dochodów od pracodawcy, gdzie powinna się znajdować informacja na temat ilości dni pobytu na statku. Dodatkowo warto dostarczyć do urzędu skarbowego rozliczenia połowów (norw. turoppgjør) oraz odcinki z pensji (norw. lønnslipp). Wszystkie te dokumenty wystawia norweski pracodawca.
Pytanie: Czy rybacy mogą odliczać koszty podróży i mieszkania w Norwegii?
Tak, rybacy mogą uwzględniać wszelkie odpisy związane ze statusem pendler (podróże, zakwaterowanie, wyżywienie), jeśli takowe ponosili w związku z wykonywaną pracą. Podstawowym wymogiem jest dostarczenie dodatkowej, wymaganej przez urząd dokumentacji oraz uwzględnienie odpisów na rozliczeniu podatkowym.