Pod koniec 2021 roku wracamy do naszego cyklu poradników o emeryturze z Norwegii. W poprzednich artykułach omówiliśmy 2 najważniejsze składniki norweskiej emerytury, czyli emerytura gwarantowana (garantipensjon) oraz emerytura dochodowa (inntektspensjon). Trzecim, bardzo istotnym składnikiem systemu emerytalnego w Norwegii jest OTP, czyli dodatek emerytalny od Twojego norweskiego pracodawcy.
OTP to skrót od norweskiego Obligatorisk Tjenestepensjon. Jest to tak zwana obowiązkowa emerytura pracownicza i stanowi drugi filar emerytalny w Norwegii. Norwegowie wprowadzili OTP do systemu emerytalnego dopiero w 2006 roku, więc jest to dość świeże rozwiązanie.
.png)
W przeciwieństwie do emerytury gwarantowanej, czy dochodowej, za OTP jest całkowicie odpowiedzialny Twój pracodawca w Norwegii. Pracodawca nalicza Tobie OTP w zależności od rocznego wynagrodzenia brutto i wpłaca środki na Twoje indywidualne konto emerytalne. Na koncie środki są inwestowane, a zgromadzony kapitał i zysk dostaniesz po przejściu na emeryturę.
Gdybyśmy mieli opisać działanie OTP jednym zdaniem, powiedzielibyśmy po prostu: Twój pracodawca w Norwegii dołoży się do Twojej emerytury norweskiej!
OTP można porównać do PPK, czyli Pracowniczych Planów Kapitałowych w Polsce. PPK jednak różni się od norweskiego odpowiednika. W polskim rozwiązaniu uczestniczy zarówno pracownik, jak i pracodawca, a nawet państwo dorzuca swój mały dodatek na start. W norweskim OTP tylko i wyłącznie pracodawca ponosi koszt dodatku emerytalnego.
Wysokość OTP stanowi przynajmniej 2% od Twojego rocznego wynagrodzenia brutto. Jest to minimalna kwota świadczenia emerytalnego. Oznacza to, że % może być wyższy, często wyższe OTP jest nagrodą od pracodawcy dla wyróżniającego się pracownika.
Czy OTP jest obowiązkowe i Twój pracodawca musi się wywiązać z odprowadzania tego dodatku na Twoje konto emerytalne? Tak, jeżeli pracodawca spełnia przynajmniej jeden z poniższych warunków:
Czy któryś z tych punktów wydaje Ci się skomplikowany? Spokojnie. Tak się składa, że zdecydowana większość firm w Norwegii spełnia powyższe warunki. Istnieje więc bardzo duża szansa, że i Twój pracodawca ma obowiązek odprowadzać składki na Twoją emeryturę. Do obowiązkowej emerytury pracowniczej OTP kwalifikują się m.in. firmy jednoosobowe zatrudniające pracowników (Enkeltpersonforetak - ENK), spółki kapitałowe (Aksjeselskap - AS) oraz niektóre oddziały firm zagranicznych (Norskregistrert utenlandsk foretak - NUF).
Pamiętaj, że nie tylko Twój pracodawca musi spełnić określone warunki, żeby podlegać pod program OTP. Ty jako pracownik także musisz spełniać podstawowe warunki. Należą do nich:
Jakie są możliwe warianty odprowadzania OTP dla pracodawcy? Twój pracodawca w Norwegii ma 3 możliwości odprowadzania składek na rzecz OTP od Twojego wynagrodzenia:
.jpg)
Wielu klientów pyta nas: “Zmieniłem pracodawcę w Norwegii. Co się stało z moim OTP?”. Zasadniczo musisz dostać tzw. pensjonskapitalbevis, czyli zaświadczenie u zgromadzonym kapitale na emeryturę. Przy czym trzeba w tym miejscu wspomnieć, że mogą Cię obowiązywać stare lub nowe zasady odnośnie przenoszenia uzbieranego kapitału w ramach OTP.
Do 31.12.2020 przepisy o OTP wymagały, że trzeba było przepracować przynajmniej 12 miesięcy u poprzedniego pracodawcy, aby móc przejąć uzbierany kapitał emerytalny i umieścić w funduszu emerytalnym u nowego pracodawcy. Jeśli się pracowało krócej niż 12 miesięcy, środki na OTP przepadały, tzn. zostawały w funduszu (innskuddsfond) u ostatniego pracodawcy!
Od 1 stycznia 2021 przepisy się zmieniły i nie ma już warunku 12 miesięcy. Oznacza to, że niezależnie od długości Twojego stosunku pracy po 1 stycznia 2021 roku, masz prawo do swojego kapitału emerytalnego, odłożonego w ramach OTP, gdy zmieniasz pracę. Były pracodawca musi Ci wystawić zaświadczenie o zgromadzonym kapitale emerytalnym (pensjonskapitalbevis). Ten dokument to tak naprawdę umowa między Tobą, jako pracownikiem, a danym funduszem emerytalnym. Możesz więc przenieść środki z OTP do innego funduszu emerytalnego, który wybierzesz. Pamiętaj, że wszelkie koszty z tym związane są po Twojej stronie!
Wiemy już, jakimi zasadami rządzi się obowiązek odprowadzania OTP przez pracodawcę. A kiedy możesz faktycznie korzystać z tych środków na emeryturze? Odpowiedź jest prosta - dopiero jak przejdziesz na emeryturę w Norwegii. Wiesz już z poprzednich artykułów o emeryturze, że najwcześniej jest to możliwe w wieku 62 lat. Dotyczy to także sytuacji, gdy już jesteś w Polsce, a chcesz wybierać dodatek emerytalny za lata pracy w Norwegii. OTP jest częścią całej Twojej emerytury norweskiej, więc dostaniesz je wraz z resztą emerytury z kraju fiordów.
Na koniec smutna informacja dla tych z Was, którzy nas pytają o możliwość wypłaty składek OTP w gotówce przy wyjeździe z Norwegii do Polski. Niestety nie ma takiej możliwości. Chociaż trudno jest znaleźć gdziekolwiek w ustawach zapis o tym zagadnieniu, zapytaliśmy bezpośrednio NAV, czy jest szansa na wypłatę środków przy emigracji z Norwegii. Dostaliśmy odpowiedź odmowną, więc Wasze składki na OTP są “zamrożone” w Norwegii do momentu, aż uzyskacie uprawnienia emerytalne w Norwegii. Nie można ich też przenieść do ZUS w Polsce.
Jedną z ważniejszych cech OTP jest możliwość dziedziczenia w przypadku śmierci osoby, która uzbierała kapitał na koncie emerytalnym. Spadkobiercy zmarłej osoby dziedziczą uzbierane w ramach OTP środki (dolicza się je do emerytury spadkobiercy), ewentualnie środki trafiają do masy spadkowej po śmierci. Przypominamy, że nie można dziedziczyć emerytury państwowej, wypłacanej przez NAV!
OTP to bardzo ważna część Twojej emerytury w Norwegii. Naszym zdaniem jest to 3 najważniejszy składnik emerytury norweskiej, poza emeryturą gwarantowaną i dochodową. Pamiętaj, aby zweryfikować, czy Twój pracodawca odprowadza OTP od Twojego wynagrodzenia. Możesz to sprawdzić na odcinkach z pensji (lønnsslipper).
W kolejnych częściach naszego poradnika omówimy AFP, czyli norweską emeryturę za lata pracy w sektorze państwowym i prywatnym. Omówimy również najważniejsze dodatkowe produkty emerytalne, z których możesz skorzystać.
Autorzy: Joanna Różańska / NorEkspert, Borys Borowski / NorEkspert
Źródła: arbinn.nho.no, skatteetaten.no, nav.no, dnb.no, storebrand.no
Masz pytania? Zadzwoń pod nr +48 58 535 93 43 lub wypełnij formularz kontaktowy
.jpg)
