Status pendler w Norwegii – pytania ogólne
Rozliczenie podatkowe typu pendler jest dla większości podatników w Norwegii dość skomplikowane. Poniżej znajdziesz najczęściej zadawane pytania dotyczące tego popularnego statusu podatkowego oraz odpowiedzi eksperta, zaktualizowane zgodnie z zasadami obowiązującymi przy rozliczeniu za 2024 rok (składanym w 2025 r.).
Rozlicz prawidłowo podatek w Norwegii i w Polsce
Pytanie: Dlaczego status pendler jest najkorzystniejszą formą rozliczenia podatku dla Polaków pracujących w Norwegii?
Status pendler pozwala odliczyć od podatku koszty wynikające z życia i pracy w dwóch miejscach – w Norwegii i w kraju stałego zamieszkania (np. w Polsce). Chodzi przede wszystkim o:
- koszty podróży między Norwegią a Polską,
- koszty zakwaterowania w Norwegii (czynsz, prąd),
- oraz w określonych sytuacjach – koszty wyżywienia (diety).
Są to jedne z najwyższych kosztów utrzymania w Norwegii, dlatego możliwość ich odliczenia zdecydowanie zwiększa zwrot podatku. Przy spełnieniu warunków i dobrej dokumentacji zwroty sięgające kilkudziesięciu tysięcy koron nadal są realne (pamiętając, że wartość odpisów liczona jest przy stawce podatku 22% na tzw. alminnelig inntekt
Pytanie: W jaki sposób mam udokumentować podróże do Polski?
Podróże do Polski możesz udokumentować za pomocą potwierdzeń wystawianych przez przewoźnika. W przypadku linii lotniczych są to rezerwacje, karty pokładowe, bilety lotnicze i inne dokumenty, które zawierają informacje na temat Twojej podróży. Dokument musi zawierać Twoje dane osobowe, informacje o dacie oraz miejscach wylotu i przybycia samolotu. Takie same kryteria muszą spełniać potwierdzenia za podróże promami, przewoźnicy promowi również dostarczają bilety, rezerwacje i karty pokładowe, a także faktury ze wszystkimi danymi wymaganymi przez urząd skarbowy.
Pytanie: Czy faktury za przeloty z linii lotniczych Wizzair są uznawane przez urząd?
Standardowe faktury z Wizzair zwykle nie zawierają pełnego zestawu informacji o locie (np. trasy, daty), dlatego norweski urząd skarbowy często ich nie uznaje jako samodzielnego dowodu podróży.
Zdecydowanie lepiej przedkładać:
- potwierdzenia rezerwacji z rozkładem lotu,
- karty pokładowe (boarding pass),
- ewentualnie wyciągi z konta potwierdzające zakup biletu jako uzupełnienie, a nie jedyny dokument.
Pytanie: Ile razy muszę podróżować, aby móc skorzystać z odpisów pendlera?
Zwykle aby skorzystać z odpisów pendlera musisz odbyć 4 podróże w ciągu roku podatkowego. Jedna podróż traktowana jest jako droga w tą i z powortem.
- Pendler do rodziny w Polsce – tzw. familiependler, najczęstszy przypadek, osoba podróżująca do rodziny w Polsce, czyli współmałżonka i / lub dziecka / dzieci. Wymagana ilość podróży w skali roku: minimum 3-4 podróże,
- Pendler do rodziców w Polsce – osoba, która w minionym roku podatkowym miała 21 lat lub mniej i podróżowała do rodziców w Polsce. Wymagana ilość podróży w skali roku: minimum 4 podróże.
- Pendler do mieszkania w Polsce (pendler samotny) – tzw. enslig pendler, osoba, która w minionym roku podatkowym miała 22 lata lub więcej i podróżowała do samodzielnego lokalu w Polsce: minimum 4 podróże.
Pytanie: Czy wymagana ilość podróży dla pendlera do rodziny w Polsce obowiązuje również, gdy pracowało się tylko część roku w Norwegii?
Tak, ale liczba wymaganych podróży jest liczona proporcjonalnie do okresu pracy i pobytu w Norwegii.
Przykład:
Jeśli pracowałeś w Norwegii 6 miesięcy i odbyłeś 2 udokumentowane podróże do rodziny, w praktyce często wystarcza to do uznania statusu pendlera rodzinnego za ten okres.
Pytanie: Pracodawca opłacał mi przeloty do Polski. Czy muszę przedstawiać bilety do rozliczenia podatkowego?
Jeśli pracodawca pokrywa koszty podróży do Polski, koszt ten nie będzie podlegał odliczeniu. Natomiast konieczne będzie udokumentowanie podróży, żeby móc starać się o pozostałe odpisy (wyżywienie, czynsz, prąd), gdyż podróże warunkują przyznanie całego statusu pendlera. Dlatego należy przedstawić dokumentację potwierdzającą podróże. Na ogół pracodawca wyszczególnia opłacone podróże na zestawieniu rocznych dochodów i potrąceń lub odcinkach z pensji. Te dokumenty są wystarczające jako potwierdzenia podróży.
Pytanie: W jaki sposób można odliczyć od podatku koszty podróży do Polski?
Podróże odlicza się na podstawie przebytych kilometrów w ciągu roku najkrótszą trasą drogową (dotyczy to każdego rodzaju podróży) oraz stawki za 1 km, określonej przez ustawodawstwo norweskie. Istnieje również możliwość odliczenia faktycznych kosztów podróży, w praktyce jest to często opłacalne w przypadku podróży promowych, gdzie krótki odcinek przeprawy promowej jest stosunkowo kosztowny, dodatkowo często ponosimy koszty związane z przejazdem samochodowym (opłaty za bramki), które także podlegają odliczeniu. Podróże lotnicze odliczane są na podstawie odpisu odległościowego, gdyż jest to zawsze bardziej opłacalne niż uwzględnianie faktycznego kosztu biletów lotniczych.
Pytanie: Gdzie uzyskać akty i zaświadczenia z Polski potrzebne do rozliczenia?
Akty małżeństwa i akty urodzenia możesz uzyskać w Urzędzie Miasta lub Urzędzie Gminy. Zaświadczenie o wspólnym zameldowaniu / zamieszkaniu również możesz uzyskać również w Urzędzie Miasta lub Gminy.
Pytanie: Czy muszę tłumaczyć wszystkie dokumenty z Polski?
Nie ma takiej konieczności, jeśli dokumenty są wydane na tzw. drukach europejskich. Sytuacja ta dotyczy z reguły aktów urodzenia i małżeństwa, rzadziej zaświadczenia o zameldowaniu. Jeśli wydany druk jest w języku polskim, należy go przetłumaczyć na język angielski lub norweski. Urząd wymaga, aby dostarczyć mu zarówno wersję polskojęzyczną, jak i przetłumaczoną dokumentu.
Pytanie: Czy mogę użyć zaświadczenia o wspólnym zameldowaniu z ubiegłorocznego rozliczenia podatkowego w Norwegii? Moja sytuacja rodzinna nie uległa zmianie.
Niestety nie ma takiej możliwości. Skatteetaten wymaga, aby co roku dostarczać aktualne zaświadczenie o wspólnym zameldowaniu z rodziną w Polsce do rozliczenia podatkowego w Norwegii. W przypadku roku podatkowego 2025, urząd będzie wymagał zaświadczenia wystawionego w 2026 roku.
Pytanie: Moja żona i ja nie mamy wspólnego zameldowania. Czy jest inny sposób by udokumentować wspólne zamieszkanie w Polsce?
Tak, istnieje możliwość uzyskania dokumentu np. od wspólnoty mieszkaniowej, w ramach której dane osoby mieszkają pod jednym adresem. Urząd skarbowy w Norwegii zwykle honoruje taki dokument.
Pytanie: Czy poświadczenie notarialne o wspólnym zamieszkaniu zostanie zaakceptowane przez urząd skarbowy?
Zasadniczo nie. Skatteetaten opiera się na oficjalnych dokumentach administracji publicznej, a nie na oświadczeniach prywatnych, nawet notarialnych. Poświadczenie notarialne może być co najwyżej dokumentem pomocniczym.
Pytanie: Żona zameldowała się pod moim adresem w połowie 2025 roku, ale mieszkamy razem od wielu lat. Czy mogę uwzględniać status pendler za cały 2025 rok?
Niestety, urząd będzie honorował odpisy pendlera wyłącznie za część roku, w czasie której masz udokumentowane wspólne zameldowanie z rodziną w Polsce. Jeśli więc wspólne zameldowanie nastąpiło np. 13 czerwca 2025 i taka data widnieje na zaświadczeniu to urząd będzie honorował odpisy pendlera począwszy od 13 czerwca 2025.
Pytanie: Zawarliśmy ślub w czerwcu 2025. Czy możemy ubiegać się o odpisy pendlera?
Tak. Od czerwca 2025 roku możesz uzyskać odpisy pendlera. Należy oczywiście prawidłowo udokumentować status, czyli dostarczyć wymagane dokumenty z Polski i Norwegii, aby móc odliczyć koszty wyżywienia, zakwaterowania, czy podróży. Ponadto, jeśli do czerwca 2025 spełniałeś warunki na tzw. samotnego pendlera i jesteś je w stanie udokumentować, możesz starać się o odpisy pendlera również za okres styczeń-czerwiec 2025.
Pytanie: Pracowałem w Norwegii dopiero od września 2025. Czy mogę ubiegać się o odpisy pendlera za 4 miesiące pracy?
Tak, jeśli spełniasz warunki odnośnie dokumentacji, możesz ubiegać się o odpisy pendlera, mimo że w Norwegii pracowałeś tylko część roku.
Pytanie: W jaki sposób mam odliczyć koszty mieszkania w Norwegii?
Chcąc odliczyć koszty czynszu i / lub wydatki na prąd w Norwegii, musisz dostarczyć urzędowi skarbowemu umowę najmu z właścicielem lokalu, na której widnieje Twoje imię i nazwisko, ustalona kwota czynszu i okres wynajmu lokalu. Ponadto powinieneś dostarczyć urzędowi potwierdzenia opłat na rzecz właściciela, w formie wydruków przelewów bankowych. Możesz je pobrać za pośrednictwem Twojej bankowości internetowej, przy czym urząd jednakowo honoruje potwierdzenia pojedynczych przelewów, jak i zestawienie roczne przelewów, które można wydrukować w wielu bankach. Jeśli opłaty na rzecz wynajmu mieszkania potrącał pracodawca norweski z pensji, sytuacja jest prostsza, wystarczy, że dostarczysz urzędowi skarbowemu odcinki z pensji (norw. lønnslipp), na których widnieją kwoty potrąceń.
Pytanie: W jaki sposób mam odliczyć koszty prądu w Norwegii?
Koszty energii elektrycznej są odliczane na takiej samej zasadzie jak koszty wynajmu lokalu w Norwegii. Zatem musisz przedstawić przelewy bankowe, na których widnieją opłaty na rzecz dostawcy energii lub na rzecz właściciela lokalu. Bardzo częsta jest sytuacja, w której opłacasz koszty energii elektrycznej bezpośrednio właścicielowi lokalu, więc obowiązuje taka sama zasada jak przy odliczaniu kosztów najmu (należy przedstawić poszczególne przelewy bankowe lub zestawienie roczne z konta bankowego).
Pytanie: Czy faktury za prąd od dostawcy energii wystarczą do udokumentowania kosztów prądu?
Urząd skarbowy ma prawo odrzucić taki dokument, jeśli nie przedstawisz jednoznacznego dowodu uiszczenia opłat (czyli poniesienia faktycznych kosztów przysługujących odpisowi), a takimi są wydruki przelewów bankowych. Zatem same faktury nie są wystarczające.
Pytanie: Jeśli jedna osoba opłaca koszty mieszkania i / lub prądu za kilka innych osób (razem mieszkają), jak je udokumentować?
Należy dostarczyć urzędowi skarbowemu przede wszystkim umowę najmu lokalu, na której widnieją wszyscy najemcy z imienia i nazwiska, wydruki przelewów jednego z najemców do właściciela lokalu oraz przelewy innych najemców do najemcy płacącego właścicielowi.
Pytanie: Czy opłaty gotówką za mieszkanie i / lub prąd można odliczyć od podatku?
Niestety nie można, jeśli w grę wchodzi łączna suma kosztów wyższa niż 10 000 NOK w skali roku. Suma wyższa niż 10 000 NOK musi być udokumentowana za pomocą dokumentów wymienionych na liście (umowa najmu + potwierdzenia przelewów lub odcinki z pensji). Pokwitowania i zaświadczenia od właściciela lokalu nie są honorowane przez urząd skarbowy.
Pytanie: Gdzie znajdę opłaty za mieszkanie / prąd na moim odcinku z pensji?
Z taką sytuacją mamy do czynienia, jeśli pracodawca potrącał koszty mieszkania / prądu z pensji pracownika. Pracodawca opisuje potrącenie za wynajem lokalu pod hasłem “husleie”, “husleietrekk”, “trekk leie”, “brakkeleie”, “accommodation”, “losji” itp. Potrącenia za prąd z reguły są opisane pod hasłem “strøm”, “trekk strøm”, “trekk energi” itp.
Pytanie: Do Norwegii podróżuję razem z kolegami moim samochodem, korzystamy z promu Świnoujście-Ystad. Czy każdy z nas może odliczyć koszty podróży do Norwegii?
Tak. Każdy, jeśli spełnia warunki na status pendlera, może odliczyć swoją część kosztów przejazdu między Norwegią a Polską. Dotyczy to zarówno odpisu za odległość kilometrową między Norwegią a Polską (każdy z Was uwzględnia indywidualnie ten odpis), jak i ewentualne koszty przejazdów promowych przypadające na daną osobę. Jeśli płaciliście razem za wspólny bilet promowy, każdy z Was może przedstawić ten bilet urzędowi skarbowemu i wnioskować o odliczenie części kosztu przypadającej na niego. Uwaga: odliczenie faktycznych kosztów opłat za bilety promowe wymaga, aby ich łączny koszt przekraczał 3300 NOK.
Pytanie: Czy można odliczyć od podatku koszty bramek (bompenger)?
Tak, należy przedstawić w tym celu zbiorcze faktury za bramki, wystawiane przez firmy takie jak np. Fjellinjen As, lub pojedyncze pokwitowania (norw. kvittering), za przejazdy na poszczególnych odcinkach. Uwaga: odliczenie kosztów opłat za bramki wymaga (podobnie jak koszty biletów promowych), aby ich łączny koszt przekraczał 3300 NOK.
Pytanie: Jak mam udokumentować koszty wyżywienia w Norwegii?
- Jeśli mieszkasz w wynajmowanym mieszkaniu lub innym miejscu z możliwością gotowania (kuchnia, aneks) nie przysługuje Tobie standardowe odliczenie diety według stawki dziennej,
- Jeżeli mieszkasz: w pensjonacie albo brakke/hybel bez możliwości gotowania, możesz korzystać ze stawek dziennych diet.
Przy standardowych odpisach nie musisz zbierać paragonów za każdy posiłek, liczy się liczba dni pobytu i odpowiednia stawka.
Pytanie: Mieszkałem w pensjonacie w Norwegii w 2025 roku. Czy przysługuje mi wyższa stawka diety?
Skatteetaten i Skattedirektoratet ustalają co roku maksymalne stawki diet, które mogą być wypłacane bez podatku oraz używane jako podstawy do odliczeń. Dla 2025 r. obowiązują m.in.:
- 678 NOK / dobę – przy pobycie w hotelu (podróż/zamieszkanie z noclegiem, gdy śniadanie nie jest opłacone przez pracodawcę),
- 400 NOK / dobę – przy pobycie w pensjonacie, baraku, bez możliwości gotowania,
- 105 NOK / dobę – przy pobycie w baraku lub prywatnie z możliwością gotowania (dla pendlera praktycznie oznacza to brak „klasycznej” diety przy pełnej kuchni).
Rozlicz prawidłowo podatek za ubiegły rok
Pendler samotny – szczególny przypadek
Poniżej znajdziesz najczęstsze pytania dotyczące:
- pendlerów do rodziców,
- tzw. samotnych pendlerów (enslige pendlere) – singli bez współmałżonka i dzieci w Polsce/EOG, podróżujących do samodzielnego mieszkania.
Samotny pendler – najkorzystniejszy status podatkowy dla singla pracującego w Norwegii.
Pytanie: Chcę się rozliczać z podatku jako samotny pendler. Czy brak wystarczającej liczby podróży odbiera mi prawo do takiego rozliczenia?
Urząd skarbowy w Norwegii jest bardzo restrykcyjny wobec samotnych pendlerów. Brak dostatecznej liczby podróży lub dokumentacji, która je potwierdza uniemożliwia uzyskanie odpisów.
Pytanie: Chcę się rozliczać z podatku jako samotny pendler. Gdzie można uzyskać akt własności mieszkania?
Dokument ten można uzyskać w wydziale ksiąg wieczystych Sądu Rejonowego. Istnieje konieczność przetłumaczenia dokumentu na język angielski lub norweski, aby został on uznany przez norweski urząd skarbowy.
Pytanie: Chcę się rozliczać z podatku jako samotny pendler. W jaki sposób mam udokumentować odpowiednie warunki mieszkaniowe?
Dokumentem poświadczającym warunki mieszkania w Norwegii może być umowa najmu lokalu lub dodatkowy dokument wystawiony przez właściciela lokalu, informujący o wielkości lokalu. Dokumentacją z Polski może być akt własności mieszkania lub umowa najmu. Dokumenty z Polski muszą być przetłumaczone na język angielski lub norweski.
Pytanie: Chcę się rozliczać jako samotny pendler. Co to znaczy, że lokal w Polsce, do którego podróżuję, jest samodzielny?
Zgodnie z norweskim ustawodawstwem, samodzielny lokal to taki, który spełnia wszystkie cztery warunki:
- Główne pomieszczenie/pokój w lokalu ma wielkość przynajmniej 30m2. Jeżeli domowników jest więcej, to do każdego dodatkowego domownika powyżej 15 roku życia dolicza się kolejne 15m2,
- Lokal ma dostęp do bieżącej wody i kanalizacji,
- Lokal jest dostępny dla podatnika przez 7 dni w tygodniu oraz w okresie, gdy nie pracuje (np. urlop),
- Podatnik dysponuje lokalem od przynajmniej 1 roku.
Powyższe warunki muszą być spełnione w Polsce, aby lokal został uznany za samodzielny. Z kolei lokal w Norwegii musi być niesamodzielny, tzn. nie spełniać któregoś z powyższych warunków.
Pytanie: Nie mam własnego ani wynajmowanego lokalu w Polsce, podróżuję do rodziców, u których nadal jestem zameldowany. Czy mogę się rozliczyć jako pendler?
Tak, jeśli spełnione są wszystkie, następujące warunki:
- Podatnik w minionym roku podatkowym miał 21 lat lub mniej,
- Podatnik podróżował do domu rodzinnego w Polsce minimum 4 razy w roku,
- Podatnik jest w stanie udokumentować fakt zamieszkania z rodzicami za pomocą zaświadczenia o wspólnym zameldowaniu w Polsce oraz aktu urodzenia.
Pytanie: Mam 25 lat i mieszkam z rodzicami w Polsce. Czy nadal mogę się rozliczać jako pendler do rodziców?
Nie, osoba która w danym roku podatkowym miała ukończone 22 lata lub więcej i nie ma własnej rodziny (współmałżonka, dziecka / dzieci), może się rozliczać jako pendler tylko w przypadku, gdy podróżuje do samodzielnego lokalu (czyli jest pendlerem samotnym w świetle prawa podatkowego).
Pytanie: Żyję w Polsce w związku nieformalnym (konkubinacie). Czy mogę się rozliczać w statusie pendlera?
Osoba żyjąca w konkubinacie nie może się rozliczać jako pendler do rodziny w Polsce (chyba, że ma dziecko / dzieci), gdyż konkubinat nie jest w świetle prawa podatkowego równoważny z małżeństwem.
Pytanie: Mam niepełnosprawnego brata w Polsce, do którego regularnie podróżuję i się nim zajmuję. Czy mogę się rozliczać jako pendler rodzinny?
Tak, norweskie prawodawstwo dopuszcza taką sytuację, jednak oprócz podstawowych wymogów dokumentacyjnych na pendlera, należy również udokumentować fakt opieki nad niepełnosprawnym rodzeństwem.
Pytanie: Czy mogę się ubiegać o odpisy pendlera będąc cały rok na zasiłku dla bezrobotnych z NAV?
Tak. Zasiłek dla bezrobotnych z NAV jest opodatkowanym dochodem podlegającym odpisom tak jak zwyczajny dochód z pracy. Jeśli pobierający zasiłek dla bezrobotnych podatnik spełnia podstawowe wymogi dotyczące statusu pendler i posiada stosowną dla statusu dokumentację, może się ubiegać o odpisy w ramach tego statusu.