AAP to skrót od norweskiego słowa arbeidsavklaringspenger. Jest to specjalny zasiłek przejściowy z Norwegii, który możesz otrzymać w sytuacji, gdy stracisz zdolność do wykonywania pracy.
W jakich sytuacjach można mówić o tym, że straciłeś zdolność do pracy? Np. wtedy, gdy przydarzył Ci się wypadek, choroba lub uraz, przez co nie jesteś w stanie pracować i potrzebujesz leczenia i rehabilitacji. Bardzo często pobieranie AAP będzie dla Ciebie jedynym wyjściem, kiedy skończy Ci się maksymalny okres zasiłku chorobowego (sykepenger), a nadal nie będziesz w stanie wrócić do pracy.
W tym artykule dowiesz się najważniejszych rzeczy na temat AAP w Norwegii w 2021 roku.
Rozpatrywaniem spraw dotyczących AAP zajmuje się NAV, czyli Norweski Urząd ds. Pracy i Polityki Społecznej. To ten urząd będzie rozpatrywał Twój wniosek o AAP. Ponadto NAV będzie sprawdzał Twoją sytuację na bieżąco, gdy już uzyskasz zasiłek przejściowy.
Pamiętaj, że najważniejszym celem AAP jest Twój powrót do pracy. Pomoc finansowa, którą będziesz otrzymywać z NAV, ma za zadanie zapewnienie Tobie dochodu w czasie, gdy np. będziesz przechodzić przez rehabilitację czy dostosowanie miejsca pracy do Twojego stanu zdrowia.
Jeżeli chcesz skutecznie ubiegać się o zasiłek przejściowy z Norwegii, musisz spełniać kilka podstawowych warunków:
Oprócz tych 4 podstawowych warunków, musisz także:
Jeżeli NAV przyzna Tobie zasiłek, otrzymasz 66% swoich średnich dochodów sprzed utraty zdolności do pracy. Jest to nieco więcej, niż wynosi zasiłek dla bezrobotnych (dagpenger) - 62,4%. Niestety kwota ta jest znacznie mniejsza, niż zasiłek chorobowy (sykepenger), który wynosi 100% średnich dochodów.
AAP w Norwegii jest zasiłkiem, który ma maksymalną granicę wysokości. Jeżeli zarabiałeś wcześniej więcej niż 6G rocznie (obecnie, we wrześniu 2021 to jest równowartość około 638 394 NOK), dostaniesz tylko 66% tej kwoty, nie więcej.
Twoja kwota AAP może być nieco wyższa, jeżeli masz na utrzymaniu dzieci poniżej 18 roku życia. W takiej sytuacji urząd przyzna Tobie dodatek na dziecko (barnetillegg), który wynosi 27 NOK dziennie na każde, niepełnoletnie dziecko. Pamiętaj, że dodatek jest wypłacany tylko za dni robocze, czyli przez 5 dni w tygodniu.
Oprócz dodatku na niepełnoletnie dzieci, możesz liczyć jeszcze na np. zwroty za lekarstwa, wydatki na podróże, dodatkowe koszty związane z dostosowaniem miejsca, w którym mieszkasz itp.
Zwykle możesz pobierać AAP przez 3 lata. W niektórych przypadkach NAV może wydłużyć okres pobierania zasiłku o 2 dodatkowe lata. Dzieje się tak na ogół w sytuacji, gdy po 3 latach nadal nie możesz wrócić do pracy z powodu choroby lub urazu i wymagasz dalszego leczenia lub dostosowania przyszłego miejsca pracy.
Nieprzypadkowo AAP jest nazywany zasiłkiem przejściowym. Pamiętaj, że celem tego świadczenia jest zabezpieczenie Twoich dochodów na czas leczenia, abyś mógł wrócić do pracy. Na ten cel jest przeznaczone 3 lata. Po 3 latach leczenia, czy rehabilitacji, Twoja zdolność do pracy powinna się na tyle poprawić, żebyś mógł znowu być aktywny zawodowo. Niestety, nie zawsze jest to możliwe.
Zdarza się, że wykorzystasz podstawowy czas pobierania AAP, a nadal jesteś niezdolny do pracy. NAV musi wtedy podjąć decyzję, czy wydłużyć Twój okres pobierania zasiłku o dodatkowe 2 lata. Dzieje się to w drodze wyjątku, w trzech przypadkach:
Jeżeli wykorzystałeś maksymalny okres pobierania zasiłku (3 lata + 2 lata), musisz poczekać 52 tygodnie, zanim będziesz mógł znowu składać wniosek o nowe AAP. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy cierpisz na poważną, przewlekłą chorobę lub uległeś poważnemu wypadkowi. W takich przypadkach często będziesz już w trakcie wnioskowania o rentę inwalidzką z Norwegii.
 |
Renta zdrowotna w Norwegii - norweskie dochody w ramach renty dla osób niezdolnych do pracy Trwała niezdolność do pracy odbiera osobie poszkodowanej możliwość uzyskiwania zwyczajnych dochodów. Norweska renta zdrowotna jest formą stałego wsparcia finansowego ze strony państwa dla osób, które ze względów zdrowotnych nie mogą wykonywać żadnej pracy. |
Aby uzyskać AAP, musisz złożyć odpowiedni wniosek do NAV. Przypominamy o tym, gdyż wiele osób myśli, że urząd przyznaje AAP automatycznie po tym, jak np. skończy się maksymalny okres zasiłku chorobowego. Absolutnie tak nie jest. Urząd wypłaci Ci zasiłek najwcześniej od dnia, w którym złożyłeś wniosek i zarejestrowałeś się jako osoba bezrobotna.
Wniosek o AAP można złożyć zarówno elektronicznie, jak i papierowo. Żeby zrobić to elektronicznie, będziesz potrzebować wyższego poziomu dostępu do NAV (przez BankID, czy BuyPass). Możesz także zarejestrotwać się w NAV przez aplikację NETS, aby uzyskać najwyższy poziom dostępu. Ta metoda została wprowadzona do użytku przez NAV w 2020 roku.
Po otrzymaniu wniosku NAV zbiera odpowiednie dokumenty i informacje. Na ogół urząd prosi pisemnie o dosłanie określonych dokumentów. Dlatego warto, abyś już na etapie składania wniosku załączył np. aktualną dokumentację medyczną (zwłaszcza, gdy jest z Polski) oraz aktualne CV w języku angielskim lub norweskim. Lista dokumentów, o które może poprosić urząd nie zawsze jest taka sama, więc nie ma sensu wypunktowywać wszystkich możliwych opcji.
Gdy NAV będzie rozpatrywać Twój wniosek, na pewno dostaniesz wiele wiadomości i listów od urzędu. W każdym przypadku ta procedura kończy się wydaniem przez NAV tych 3 dokumentów:
Ocena zdolności do pracy (Arbeidsevnevurdering),
Decyzja o zalecanych działaniach (Oppfølgingsvedtak),
Decyzja pozytywna lub negatywna dotycząca AAP.
Osoby wnioskujące o AAP często zapominają o bardzo ważnej kwestii. Gdy się ubiegasz o ten zasiłek, musisz się zarejestrować w NAV jako osoba poszukująca pracy (arbeidssøker). Musisz także zarejestrować swoje aktualne CV na stronie urzędu. Jeżeli urząd przyzna Ci zasiłek, będziesz wysyłać co 2 tygodnie karty meldunkowe (meldekort).
Brzmi znajomo? Jeżeli kiedykolwiek pobierałeś zasiłek dla bezrobotnych (dagpenger) w Norwegii, ta procedura wyglądała dokładnie tak samo.
UWAGA!
Zdarza się, że wskutek błędu systemu nie możesz samodzielnie się zarejestrować w NAV. Wówczas musisz się skontaktować z urzędem telefonicznie lub przez swój profil i przedstawić sytuację. Wtedy urzędnik NAV zarejestruje Cię ze swojego poziomu dostępu. Wspominamy o tym, ponieważ część naszych klientów miała taki problem.
Jeśli otrzymasz AAP, będziesz zobowiązany do wypełniania kart meldunkowych (meldekort), które informują, jaka jest Twoja aktualna sytuacja. Karty należy przesyłać elektronicznie do NAV co 14 dni. Bez problemu odnajdziesz tą opcję na swoim profilu w NAV. Ważne jest, aby przesyłać karty na czas! Po wypełnieniu i zarejestrowaniu meldekort otrzymasz wypłatę zasiłku 2-3 dni później. W przypadku, gdy wyślesz kartę zbyt późno, NAV potrąca kwotę w następnej wypłacie odpowiadającej ilości dni, po których została ona wysłana.
Pamiętaj!
Musisz na bieżąco informować NAV o swojej sytuacji - od Twoich działań zależy jaką kwotę otrzymasz!
AAP jest w pełni opodatkowanym świadczeniem z NAV. Oznacza to, że zapłacisz podatek dochodowy i składkę na ubezpieczenie społeczne (trygdeavgift) od tego zasiłku. NAV przyznaje zasiłek w kwocie brutto i pobiera od niego zaliczkę na podatek według Twojej aktualnej karty podatkowej (skattekort).
Dobra wiadomość jest taka, że AAP daje Ci prawo do ulg podatkowych tak samo, jak zwykłe dochody od pracodawcy. Możesz więc uwzględniać ulgi, związane ze statusem pendlera, ulgę rodzicielską, odsetki kredytowe itp. Będziesz składać skattemelding do urzędu skarbowego, podobnie jak inni podatnicy w Norwegii, chyba że płacisz podatek ryczałtowy (kildeskatt), co nie jest opłacalne, bo płacisz wysoki podatek od świadczeń z NAV. W takiej sytuacji płaci się aż 50% podatku!
Mimo że potrzebujesz pomocy z NAV i pobierasz AAP, nadal możesz pracować! Jaki to ma wpływ na zasiłek? NAV redukuje kwotę AAP w zależności od tego, ile godzin przepracujesz.
UWAGA!
Pamiętaj o generalnej zasadzie, że jeśli pracujesz więcej niż 60% etatu, NAV przestanie Ci wypłacać zasiłek.
Jeżeli NAV uzna, że jesteś na dobrej drodze, aby wrócić do pracy na pełen etat, możesz pobierać AAP nawet w sytuacji, gdy już pracujesz do 80% etatu. Będziesz wtedy dostawać AAP jako “wyrównanie” do pełnego etatu. Pamiętaj, że taka sytuacja może trwać maksymalnie 12 miesięcy i można skorzystać z niej tylko raz w całym okresie pobierania zasiłku.
Nie zapominaj o tym, że NAV może także obniżyć Twój zasiłek. Urząd może tak zrobić, gdy uzna, że mógłbyś pracować w większym wymiarze godzin, niż faktycznie pracujesz. Tak jak napisaliśmy wcześniej, podstawowym celem AAP jest Twój powrót do pracy na pełen etat!
Jak już wspomnieliśmy wcześniej, AAP jest z zasady zasiłkiem przejściowym. Z reguły możesz pobierać ten zasiłek, gdy jesteś w trakcie leczenia lub rehabilitacji. Jednakże jest też kilka innych przypadków, w których możesz wnioskować o AAP.
Dotyczy to wszelkich sytuacji, gdy czekasz np. na pełen powrót do pracy, na leczenie czy na przygotowanie planu aktywności (aktivitetsplan). Takich przypadków oczekiwania jest więcej.
AAP może być wypłacane w okresie przejściowym, gdy np. czekasz na przyznanie renty inwalidzkiej (uførepensjon, uføretrygd). Jest to bardzo popularny przypadek. Wówczas możesz pobierać AAP przez 8 miesięcy okresu oczekiwania na rozpatrzenie Twojego wniosku o rentę.
Z zasady możesz pobierać zasiłek przejściowy tylko przebywając w Norwegii. Jednakże NAV może wyrazić zgodę na to, abyś przeniósł zasiłek do Polski. Polacy w Norwegii często eksportują zasiłek do Polski, aby móc odbywać leczenie w rodzinnym kraju. Na ogół NAV zgadza się na takie rozwiązanie.
Polska należy do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG), podobnie jak Norwegia. Na tej podstawie NAV może się zgodzić na przeniesienie zasiłku do Polski. Poza EOG jest to niemożliwe. Pamiętaj, że NAV rozpatruje takie sprawy bardzo indywidualnie! Jeżeli dostaniesz zgodę na wyjazd do Polski, nadal musisz spełniać podstawowe warunki do pobierania zasiłku.
Wraz z przyznaniem zasiłku, NAV nakłada na Ciebie nowe obowiązki. Najważniejszy z nich to tzw. wymóg aktywności (aktivitetsplikt). Musisz być w stałym kontakcie z urzędem, informować o postępach w leczeniu i możliwościach powrotu do pracy.
Co to w praktyce oznacza? Informujesz, informujesz i jeszcze raz informujesz NAV o wszystkim, co jest istotne w Twojej sprawie. Między innymi masz obowiązek:
Jeśli coś uniemożliwia ci wykonanie danego elementu planu czy innych ustaleń z urzędem, niezwłocznie powiadom NAV!
Pamiętaj, NAV może wstrzymać lub zmniejszyć AAP, jeśli nie wywiążesz się z wcześniejszych ustaleń i nie przedstawisz ku temu uzasadnionych powodów. Jeżeli np. nie uczestniczysz w spotkaniach z NAV, nie uczestniczysz w badaniach, rehabilitacji lub ogólnie w leczeniu, nie przesyłasz dokumentacji oraz informacji w określonym terminie itp., możesz mieć pewność, że urząd wyciągnie wobec Ciebie konsekwencje!
Veileder to urzędnik w NAV, który prowadzi Twoją sprawę. Pomaga Tobie przygotować i wdrażać plan aktywności, jest z Tobą w regularnym kontakcie i zleca Tobie zadania.
Kontakt z veilederem na ogół odbywa się przez Twój profil na stronie internetowej NAV. Masz obowiązek odpisywać na wiadomości i stosować się do zaleceń urzędnika.
Pamiętaj, jeżeli będziesz zaniedbywać kontakt z veilederem, odpowiadać z opóźnieniem lub nie stosować się do zaleceń, NAV może wstrzymać wypłatę Twojego zasiłku!
Przez cały czas, gdy pobierasz AAP, masz obowiązek informowania NAV o wszelkich zmianach Twojej sytuacji życiowej (opplysningsplikt). Jest to bardzo ważne, bo zmiany te mogą mieć wpływ na aktywności, które ustaliłeś z urzędem lub na wysokość samego zasiłku.
Oto typowe zmiany, które musisz zgłaszać do NAV:
Oprócz tego musisz zgłaszać wszelkie zmiany, dotyczące życia prywatnego. Na przykład masz obowiązek poinformować NAV, gdy Twoje dziecko zacznie zarabiać, a Ty pobierasz na nie dodatek do AAP (barnetillegg). Również musisz informować urząd, gdy zmienisz adres zamieszkania, numer konta itd.
Mamy nadzieję, że ten artykuł przybliżył Tobie zagadnienie zasiłku przejściowego z Norwegii i korzyści, jakie niesie. Sytuacja, w której Twój stan zdrowia uniemożliwia Ci zarabianie i utrzymywanie rodziny, jest bardzo trudna. Dlatego AAP z Norwegii może być wybawieniem dla Ciebie i Twoich bliskich. Wsparcie z NAV daje Ci realną możliwość spokojnego wyleczenia się i powrotu na rynek pracy. Oczywiście, związane są z tym dodatkowe obowiązki i dość surowe regulacje. Jednak 66% dochodów przez 3 lata to znaczący dochód, zwłaszcza w sytuacji, gdy samemu nie jesteś w stanie zarabiać.
Autorzy: Katarzyna Klima / NorEkspert, Borys Borowski / NorEkspert
Źródła: www.nav.no
Masz pytania? Zadzwoń pod nr +48 58 535 93 43 lub wypełnij formularz kontaktowy
