Zasiłek rodzinny (barnetrygd) to podstawowy zasiłek na dzieci, jaki możesz otrzymać, jeśli żyjesz i pracujesz w Norwegii i masz na utrzymaniu niepełnoletnie dzieci. Przysługuje on na każde dziecko od chwili narodzin do ukończenia 18 roku życia. Rozpatrywaniem prawa do zasiłku i wszelkimi sprawami z nim związanymi zajmuje się NAV, czyli norweski Urząd ds. Pracy i Polityki Społecznej.
Teraz, gdy aktualizujemy ten artykuł (wrzesień 2021), stawki zasiłku rodzinnego w Norwegii są zróżnicowane i zależą od wieku dziecka:
Podstawowy warunek, jaki musisz spełnić, aby móc otrzymywać barnetrygd, to praca w Norwegii i opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne w tym kraju. Składka norweska nosi nazwę trygdeavgift i jest odpowiednikiem polskiej składki ZUS. Twój pracodawca w Norwegii odlicza ją co miesiąc z Twojej pensji brutto i odprowadza do urzędu skarbowego w ramach zaliczki na podatek dochodowy (forskuddstrekk).
Czy tylko praca i pensja w Norwegii są objęte składką? Nie. Płacisz ją także od różnych zasiłków norweskich, które akurat możesz pobierać, gdy chwilowo nie pracujesz. Są to np. zasiłek przejściowy z Norwegii (arbeidsavklaringspenger, AAP), zasiłek dla bezrobotnych (dagpenger), zasiłek rodzicielski (foreldrepenger), zasiłek chorobowy (sykepenger) i inne. Jeżeli otrzymujesz takie opodatkowane zasiłki, zastępujące dochód z pracy, będziesz mógł na tej podstawie pobierać również zasiłek rodzinny.
Zasiłek rodzinny z Norwegii przysługuje osobom, które na stałe mieszkają razem z dziećmi. Oznacza to, że powinieneś mieć wspólny meldunek z dziećmi, na które chciałbyś dostać wsparcie z NAV. Jeżeli dziecko mieszka raz u ojca, a innym razem u matki i rodzicę mają umowę o dzielonym miejscu zamieszkania dla dziecka (avtale om delt bosted), to zasiłek będzie wypłacany po połowie pomiędzy rodziców. To rozwiązanie jest bardziej rozpowszechnione w rodzinach, które mieszkają na stałe w Norwegii z dziećmi.
UWAGA!
Możesz również pobierać zasiłek rodzinny na dzieci, które są adoptowane, o ile mieszkają z Tobą na stałe od minimum 3 miesięcy.
Wielu Polaków pracujących w Norwegii nie wie, że ma prawo do zasiłku rodzinnego z kraju fiordów. Nasi rodacy często nie wiedzą także o tym, że mogą się ubiegać o różnicę, między zasiłkiem rodzinnym w Norwegii, a świadczeniem 500+, które pobierają w Polsce. Możesz przeczytać o tym więcej w kolejnym akapicie tego artykułu.
Jeżeli z jakiegoś powodu nie ubiegałeś się o zasiłek rodzinny z NAV, a masz do niego prawo, nic straconego! Urząd dopuszcza możliwość składania wniosku o barnetrygd z mocą wsteczną do 3 lat. Oznacza to, że jeśli składasz wniosek teraz, we wrześniu 2021 roku, to możesz się ubiegać o wypłatę zasiłku rodzinnego od września 2018 roku! Oczywiście w tym okresie (lub w jego częściach), musisz spełniać podstawowe warunki do otrzymania zasiłku.
Mieliśmy bardzo często do czynienia z takimi spłatami u naszych klientów. Wypłaty zasiłku sięgały wówczas dziesiątek tysięcy koron (rekord wynosił ponad 100 000 NOK).
Jeżeli masz prawo do wstecznego ubiegania się o zasiłek rodzinny z Norwegii i NAV przyzna Tobie barnetrygd, otrzymasz spłatę od razu przy wydaniu pozytywnej decyzji. Następnie już urząd będzie Tobie na bieżąco wypłacał zasiłek co miesiąc.
Od momentu wprowadzenia w Polsce świadczenia 500+, gorącym tematem wśród Polaków w Norwegii stała się kwestia tzw. pierwszeństwa do wypłaty zasiłku rodzinnego. Dla wielu naszych rodaków jest to nadal skomplikowany i niezrozumiały temat.
Jak to w końcu działa? Który kraj powinien wypłacać zasiłek? Czy można dostać różnicę między zasiłkiem w Norwegii a świadczeniem w Polsce? Postaramy się odpowiedzieć jak najprościej na te pytania.
Weźmy pod uwagę warianty najpopularniejsze warianty, które dotyczą Polaków w Norwegii.
Jeżeli jesteście zarejestrowani w norweskim rejestrze ludności (Folkeregisteret), macie prawo legalnego pobytu i zamierzacie przebywać ponad 12 miesięcy w Norwegii, zasiłek rodzinny otrzymacie z NAV. Zasiłek rodzinny będzie wypłacać Norwegia także w sytuacji, gdy pobyt w tym kraju będzie krótszy niż 12 miesięcy.
Jeżeli pracujesz w Norwegii, a drugi rodzic pracuje lub pobiera świadczenia zastępujące dochód z pracy w Polsce, krajem pierwszeństwa do wypłaty zasiłku na dziecko będzie Polska. Drugi rodzic powinien w takim wypadku wnioskować o świadczenie 500+ w Polsce. Osoba pracująca w Norwegii może się natomiast starać o tzw. dodatek dyferencyjny, który stanowi różnicę między norweskim barnetrygd a polskim świadczeniem 500+.
Warto się o ubiegać o tą różnicę między zasiłkami, gdy dziecko jest w wieku 0-6 lat. Dlaczego wtedy? Ponieważ w tym okresie zasiłek rodzinny z Norwegii jest wyższy niż polskie świadczenie 500+ (norweski barnetrygd wynosi wtedy 1 654 NOK miesięcznie, a polskie świadczenie to 500 zł miesięcznie, czyli około 1 100-1 200 NOK w zależności od kursu PLN-NOK). Wnioskując o dodatek dyferencyjny, dostaniesz 400-500 NOK na miesiąc więcej zasiłku. Pamiętaj, że możesz także wnioskować o wyrównanie wstecz!
UWAGA!
Pamiętaj o tym, że kwota zasiłku 1 654 NOK na dzieci w wieku 0-6 lat weszła w życie od września 2021 roku. Pisaliśmy oddzielny artykuł o aktualizacji stawki barnetrygd. Do września 2021 roku stawka zasiłku rodzinnego na dzieci w wieku 0-6 lat wynosiła 1 354 NOK.
W tym przypadku powinieneś wnioskować o barnetrygd w Norwegii i to Norwegia ma pierwszeństwo w wypłacie zasiłku rodzinnego. Dostajesz pełną wypłatę zasiłku rodzinnego z Norwegii. W Polsce nie wnioskujesz o 500+.
Powyższe zasady dotyczą nie tylko zasiłku rodzinnego z Norwegii, ale także zasiłku opiekuńczego na dziecko w wieku 13-23 miesięcy (kontantstøtte), o którym możesz przeczytać oddzielny artykuł na naszej stronie internetowej:
 |
Zasiłek opiekuńczy w Norwegii - 10 rzeczy, które musisz wiedzieć, aby dostać 80 000 NOK, które ci się należy Jeśli pracujesz w Norwegii i masz małe dzieci, możesz dostać duże pieniądze z NAV. Dowiedz się o 10 najważniejszych rzeczach, dotyczących kontantstøtte. |
Jeżeli jesteś samotnym rodzicem, NAV wypłaci Tobie rozszerzoną wersję zasiłku rodzinnego (utvidet barnetrygd). Co to znaczy samotny rodzic? Jest to osoba, która mieszka sama z dzieckiem i się nim opiekuje. Dotyczy to więc sytuacji takich jak rozwód, separacja, owdowienie, ale nie tylko. O rozszerzony zasiłek rodzinny mogą również wnioskować osoby, które np. nie są po ślubie i nie mieszkają z drugim rodzicem dziecka. Wtedy trzeba udokumentować rozpad pożycia partnerów (meklingsattest).
Jeśli NAV przyzna Tobie prawo do rozszerzonego zasiłku rodzinnego, będziesz dostawać kwotę świadczenia powiększoną o jedno dziecko. W praktyce oznacza to, że do podstawowej kwoty, która Ci się należy, NAV doliczy jeszcze 1 054 NOK miesięcznie.
Poza tym, samotni rodzice, którzy mają dzieci do 3 roku życia, otrzymują dodatkową pomoc jako “dodatek dla malucha” (småbarnstillegg) w wysokości 660 NOK.
Jak pisaliśmy wcześniej, zasiłek rodzinny to podstawowy zasiłek na dziecko w Norwegii. Równie popularny wśród Polaków w Norwegii jest zasiłek opiekuńczy z Norwegii (kontantstøtte), który jest znacznie wyższy (obecnie 7 500 NOK miesięcznie na każde dziecko!). Jednocześnie zasiłek ten trwa znacznie krócej (jest wypłacany na dzieci w wieku 13-23 miesięcy).
Jak widać, zasiłki te różnią się wysokością i okresem trwania. Co ważne, możesz je pobierać jednocześnie! Oznacza to, że gdy Twoje dziecko się urodzi, od razu możesz wnioskować o zasiłek rodzinny, natomiast gdy skończy 1 rok życia, złóż od razu wniosek o zasiłek opiekuńczy, który będziesz pobierać jednocześnie ze świadczeniem rodzinnym do ukończenia 23 miesiąca życia dziecka. Dalej już będziesz pobierać tylko zasiłek rodzinny.
Zasadniczo, gdy dziecko urodzi się Norwegii, NAV przyznaje zasiłek automatycznie matce około 2 miesiące po urodzeniu. Ta część Polaków, którzy na stałe mieszkają w Norwegii ze swoimi rodzinami, korzysta na tym rozwiązaniu.
Jeśli natomiast Twoja rodzina mieszka na stałe w Polsce, musisz złożyć do NAV odpowiednie dokumenty i wniosek, jeśli chcesz uzyskać zasiłek rodzinny z Norwegii. Poniżej lista dokumentów, jakie musisz dołączyć do wniosku o zasiłek:
Zazwyczaj NAV rozpatruje wniosek od 12 do 24 miesięcy. Dlaczego tak długo? NAV musi wymienić informacje z Twoim urzędem wojewódzkim, który odpowiada za świadczenia na dzieci w Polsce. Nie martw się, wniosek o zasiłek rodzinny liczy się od daty wpłynięcia do NAV. Dlatego, gdy już dostaniesz pozytywną decyzję, NAV wyrówna kwotę za okres oczekiwania.
NAV na ogół odrzuca wnioski o zasiłek rodzinny, gdy brakuje jakichś informacji czy dokumentów. Dlatego trzeba sumiennie odpowiadać na pisma z urzędu, udzielać informacji i dosyłać dokumenty, o które proszą urzędnicy.
Musisz także pamiętać o tym, aby dotrzymywać terminów, które urząd wyznaczy Ci w piśmie i informować o wszelkich zmianach sytuacji życiowej. Czasami z pozoru nieistotna informacja może mieć znaczenie dla Twojego prawa do zasiłku z Norwegii! Raczej nie chcesz otrzymać po kilku latach wezwanie do oddania błędnie wypłaconego zasiłku. Pamiętamy takie sytuacje, np. gdy klienci pobierali zarówno 500+ w Polsce, jak i zasiłek rodzinny w Norwegii w pełnej kwocie i uważali, że wszystko jest w porządku.
Jeżeli NAV wstrzyma Tobie zasiłek lub wyda odmowną decyzję co do jego przyznania, to nie koniec świata. Zawsze można złożyć odwołanie (klage på vedtak). Trzeba się jednak liczyć z tym, że NAV ma sporo czasu na rozpatrzenie odwołania (może to potrwać nawet 6 miesięcy!).
Słynne “rodzinne w Norwegii” to już w tej chwili standardowy zasiłek, który pobierają Polacy, pracujący w Norwegii. Co prawda od czasu wprowadzenia “500+” w Polsce procedury się nieco bardziej skomplikowały, ale nadal są to pieniądze, po które zdecydowanie warto się schylić. Warunki uzyskania zasiłku są bardzo proste, więc wystarczy zadbać o wysłanie wniosku z dokumentami lub powierzyć tą sprawę swojemu pełnomocnikowi.
Autor: Borys Borowski / NorEkspert, Katarzyna Klima / NorEkspert
Źródła: nav.no
Masz pytania? Zadzwoń pod nr +48 58 535 93 43 lub wypełnij formularz kontaktowy
