Status pendler – osoba samotna
Pendler samotny (norw. enslig pendler) to osoba podróżująca w ciągu roku między Norwegią (kraj wykonywania pracy / prowadzenia działalności gospodarczej), a Polską lub innym krajem stałego zamieszkania (Litwa, Rumunia itp.). Osoba ta zwykle posiada lub wynajmuje w kraju zamieszkania samodzielny lokal (mieszkanie, dom) i regularnie (minimum raz na 3 tygodnie w ciągu roku podatkowego) do niego podróżuje.
Samodzielny lokal mieszkalny
Przez samodzielny lokal (norw. selvstendig bolig) rozumiemy własny lub wynajmowany lokal w Polsce, spełniający następujące warunki:
- Przestrzeń życiowa w lokalu liczy przynajmniej 30m2 wielkości. W przypadku większej ilości mieszkańców, na każdego mieszkańca powyżej 15 r.ż. przypada dodatkowe 20m2, W lokalu jest dostęp do wody bieżącej i wywozu śmieci,
- W lokalu jest dostęp do wody bieżącej i wywozu śmieci,
- Lokal jest własnością podatnika lub jest dostępny do użytku przez podatnika od przynajmniej 1 roku,
- Podatnik ma dostęp do lokalu we wszystkie dni tygodnia, w tym również w weekendy i dni niepracujące.
Jednocześnie pendler samotny musi mieszkać w Norwegii w lokalu niesamodzielnym (norw. uselvstendig bolig), czyli niespełniającym kryteriów wymienionych powyżej, definiujących lokal samodzielny.
Podróże co 3 tygodnie
Oprócz ścisłych wymogów dotyczących lokalu mieszkalnego, osoba ubiegająca się o odpisy samotnego pendlera musi spełnić również warunek regularnego podróżowania do swojego mieszkania w Polsce (lub innym kraju Europejskiego Obszaru Gospodarczego). Przepisy podatkowe wymagają, aby częstotliwość podróży wynosiła przynajmniej 1 podróż na 3 tygodnie, gdzie przez jedną podróż rozumiemy wyjazd z Norwegii oraz powrót do Norwegii. Jeżeli podatnik pracował w Norwegii przez cały rok, daje to 17-18 podróży rocznie. Wymóg dotyczący częstotliwości podróżowania jest ściśle egzekwowany przez norweskie urzędy skarbowe.
Najczęstsze pytania i odpowiedzi
Korzyści, płynące z zastosowania odpisów pendlera są bardzo atrakcyjne z punktu widzenia podatnika. Samo rozliczenie w tym statusie nie należy jednak do najprostszych, w dodatku urząd skarbowy restrykcyjnie kontroluje spełnianie wymogów przez podatnika. Stąd pojawia się wiele zapytań dotyczących pendlerów, zarówno samotnych, jak i rodzinnych (norw. familiependler – ten drugi typ pendlera jest zdecydowanie częściej stosowany). Warto zapoznać się z najczęściej zadawanymi pytaniami na temat rozliczeń podatkowych w Norwegii typu status pendler.
Szczególny przypadek – pendler do rodziców
O odpisy pendlera samotnego może również się ubiegać osoba mająca 21 lat lub mniej w 2017 roku, podróżująca do rodziców w Polsce. Osoba ta nie jest objęta tak rygorystycznymi wymogami dotyczącymi mieszkania i częstotliwości podróży, wymagana częstotliwość podróży wymagana w takim przypadku to minimum 1 podróż na 6 tygodni. Ponadto taka osoba musi przedstawić dodatkową dokumentację z Polski potwierdzającą zamieszkanie z rodzicami (akt urodzenia, zaświadczenie o wspólnym zameldowaniu).
Niezbędna dokumentacja podatkowa
Do rozliczenia podatkowego z uwzględnieniem odpisów samotnego pendlera jest potrzebna następująca dokumentacja:
Dokumentacja z Polski:
- Akt własności lub umowa najmu lokalu w Polsce (w przypadku osoby dojeżdżającej do samodzielnego mieszkania), przetłumaczony na język angielski lub norweski,
- Akt urodzenia podatnika (dotyczy tylko osoby dojeżdżającej do rodziców w Polsce) na druku europejskim lub skrócony akt urodzenia w języku polskim przetłumaczony na język angielski lub norweski,
- Zaświadczenie o wspólnym zameldowaniu / zamieszkaniu (dotyczy tylko osoby dojeżdżającej do rodziców w Polsce) z rodzicami wydane w 2018 roku i obejmujące cały 2017 rok, przetłumaczone na język angielski lub norweski,
- Potwierdzenia podróży w formie rezerwacji, biletów lotniczych lub promowych, kart pokładowych. Na dokumencie musi znajdować się imię i nazwisko podatnika oraz dane podróży (skąd / dokąd, data). UWAGA: podatnik musi podróżować minimum raz na 3 tygodnie w przypadku dojazdów do samodzielnego mieszkania lub raz na 6 tygodni w przypadku dojazdów do rodziców, gdzie 1 podróż = wylot + powrót.
Dokumentacja z Norwegii:
- Kody MinID lub kody Altinn, kody te są niezbędne do wykonania rozliczenia podatkowego w Norwegii drogą elektroniczną. Można je zamówić TUTAJ
- Skattemelding (ang. Tax Return) za 2017 rok, wstępne rozliczenie podatkowe, wystawiane przez urząd skarbowy, informujące o uzyskanych dochodach, zaliczkach i odpisach podatkowych, wysyłany na początku kwietnia 2018 roku do podatników. UWAGA: dokument nie jest potrzebny, gdy podatnik posiada działające kody MinID / Altinn, a tym samym dostęp do systemu, gdzie zamieszczona jest elektroniczna wersja Skattemelding,
- Zestawienie dochodów od pracodawcy za 2017 rok, wystawiane przez pracodawcę i/lub NAV (w przypadku pobierania zasiłku dla bezrobotnych) do końca lutego 2018, informujące o dochodach i zaliczce podatkowej. UWAGA: Każdy pracodawca ma obowiązek wystawić taki dokument pracownikowi!
- Zestawienie dochodów od NAV za 2017 rok (norw. Årsoppgave fra NAV), dokument wystawiany przez NAV w przypadku pobierania świadczeń z tego urzędu, informujący o dochodach i zaliczce podatkowej. UWAGA: NAV ma obowiązek wystawić taki dokument świadczeniobiorcy!
- Wydruki przelewów bankowych na konto właściciela lokalu tytułem zapłaty za wynajem i / lub opłat za prąd,
- Umowa najmu mieszkania / pokoju / domu w Norwegii,
- Odcinki z pensji od pracodawcy, jeżeli pracodawca potrącał z pensji koszty wynajmu mieszkania / pokoju / domu, opłat za prąd czy np. biletów lotniczych.
Ustawodawstwo norweskie
Do podstawowych aktów prawnych, określających warunki i zasady wnioskowania o odpisy pendlera samotnego w Norwegii, zaliczają się następujące norweskie ustawy i akty prawne:
- Ustawa o podatku od nieruchomości i dochodowym (Ustawa podatkowa) (norw. Lov om skatt av formue og inntekt (skatteloven),
- Rozporządzenie o wykonywaniu i zastosowaniu itd. ustawy podatkowej z dnia 26. marca 1999 nr 14 (norw. Forskrift om utfylling og gjennomføring mv. av skatteloven av 26. mars 1999 nr. 14 (FSFIN)),
- Rosporządzenie Dyrekcji Urzędu Skarbowego do wykonywania i zastosowania itd. ustawy podatkowej z dnia 26. marca 1999 nr 14 (norw. Forskrift fastsatt av Skattedirektoratet til utfylling og gjennomføring mv. av skatteloven av 26. mars 1999 nr. 14 (FSSD)),
- Skatte-ABC 2017