Pokolenie bez perspektyw - prawie 40 000 młodych bezrobotnych w Norwegii

Największy wzrost bezrobocia od lat

Minister pracy Torbjørn Røe Isaksen przyznaje ze smutkiem, że obecny spadek zatrudnienia jest największym, jaki miał miejsce po II wojnie światowej. Niskie zatrudnienie w Norwegii dotyka szczególnie młodych ludzi, co wykazały przeprowadzone badania. Odsetek pracowników w wieku poniżej 25 lat w czwartym kwartale ubiegłego roku był o 2,4 punktu procentowego niższy niż w tym samym okresie ubiegłego roku. Zaobserwowano bowiem gwałtowny wzrost zwolnień a tym samym wzrost bezrobocia. Obecnie wiele osób wróciło do pracy, jednak liczba osób bezrobotnych w Norwegii jest nadal wyższa niż w czasie kryzysu finansowego i spadku cen ropy.

Bezrobocie wśród młodych w liczbach

Bezrobocie w Norwegii mierzy się przeważnie na dwa sposoby. W NAV osoby bez pracy rejestrują się jako osoby bezrobotne. Oprócz tego stopień bezrobocia jest sprawdzany podczas badania siły roboczej (norw. Arbeidskraftundersøkelsen), które jest przeprowadzane przez Norweski Urząd Statystyczny. Badanie to opiera się na tysiącach przeprowadzonych wywiadów telefonicznych z reprezentatywnymi próbkami. Charakter badania przypomina przeprowadzanie sondaży politycznych.

W liczbach bezrobocie wśród młodych ludzi wygląda następująco:

• 38 500 młodych ludzi w wieku poniżej 30 lat jest zarejestrowanych jako osoby bezrobotne w NAV,
• Stopa zarejestrowanego bezrobocia wśród młodych ludzi w wieku 20–24 lata wynosi 6,7 % (stan na 9. lutego). Dla porównania, odsetek osób całkowicie bezrobotnych we wszystkich grupach wiekowych wynosi łącznie 4,5%,
• Najmłodsze osoby poszukujące pracy nie mają prawa do zasiłku dla bezrobotnych i dlatego w mniejszym stopniu rejestrują się jako bezrobotni w Nav. Dokładniejsze dane o stopniu bezrobocia wśród najmłodszych przedstawia Norweski Główny Urząd Statystyczny (SSB), który stwierdził, że w czwartym kwartale ubiegłego roku prawie 11 % osób w wieku 15-24 lat było bezrobotnych. To ponad dwukrotnie więcej niż stopa bezrobocia w grupie podstawowej osób w wieku 25–54 lat.

Wykluczeni z rynku pracy

Rynek pracy dla młodych ludzi jest szczególnie dotknięty wahaniami gospodarczymi. Minister pracy obawia się, że wykluczenie młodych z rynku pracy będzie nadal rosło a dotyczyć to będzie szczególnie osób, które się nie uczą, nie pracują, ani nie podlegają świadczeniom z NAV. Isaksen uważa, że trwająca pandemia może spowodować wzrost wykluczenia tych osób.  Najnowsze dane wskazują, że około 7 procent osób w wieku od 15 do 29 lat jest całkowicie bez pracy, jednak wielu z nich twierdzi, że nie szukają zatrudnienia. Norwegia ma obecnie najwyższy w Europie udział w świadczeniach z tytułu niezdolności do pracy, a liczba osób niezdolnych do zatrudnienia rośnie stale od lat.

O głębszych trendach i prognozach związanych z rynkiem pracy w Norwegii pisaliśmy również w jednym z ostatnich artykułów:

Pobieranie zasiłku dla bezrobotnych podczas nauki

Minister pracy zwraca uwagę na to, że nawet, jeśli pandemia za jakiś czas minie, poniesione straty finansowe mogą być ogromne. Isaksen zauważa, że wielu bezrobotnych ma niskie wykształcenie, a jedna trzecia osób ma ukończoną tylko szkołę podstawową. Dużo bezrobotnych ma wyuczone zawody, które wiążą się z niską pensją a jeśli bezrobocie będzie się utrzymywać, różnice ekonomiczne będą się dalej pogłębiać.

Głównym pomysłem Isaksena w kwestii kryzysu bezrobocia jest „zburzenie muru między ścieżką pracy a ścieżką edukacyjną”. W czasie pandemii rząd tymczasowo umożliwił osobom studiującym pobieranie zasiłku dla bezrobotnych. Minister pracy zaproponował, aby bezrobotni studenci mogli otrzymywać zasiłek na stałe.

Isaksen chce pomóc młodym bezrobotnym

Minister pracy najbardziej martwi się o najmłodsze osoby, które dopiero zdobyły zawód. Rząd z tego powodu podjął działania, takie jak zwiększenie liczby miejsc pracy, do których pierwszeństwo mają młodzi pracownicy. Oferowane miejsca pracy są wykupowane od firm przez Nav. Na 2021 r. rząd przeznaczył pieniądze na około 7 000 dodatkowych miejsc pracy.

Obniżenie podatku dochodowego

Rząd otworzył się już na obniżenie podatku dochodowego, aby w ten sposób pobudzić ludzi do pracy w nadchodzących latach. Posunięcie to zaproponował również powołany przez rząd komitet koronowy, który w piątek 12 lutego przedstawił raport „Norwegia do 2025 roku”.

Przewodniczący komitetu koronowego przyznał, że pod względem ekonomicznym, pandemia najbardziej dotknęła osoby o najniższych dochodach. Obniżenie podatku dochodowego od niższych dochodów może wspomóc te osoby, jak i również przyczynić się do wzrostu zatrudnienia w Norwegii.

Autorka: Agnieszka Klimek / NorEkspert

Źródło: aftenposten.no, klartale.no