Norweskie emerytury dla Polaków – dlaczego poruszamy ten temat?
Zastanawiasz się: „Czy dostanę emeryturę z Norwegii? Ile wyniesie?”
Te pytania pojawiają się bardzo często wśród Polaków, którzy pracują lub pracowali w Norwegii. Niestety, po polsku trudno znaleźć rzetelne i aktualne informacje o norweskim systemie emerytalnym. Wiele osób szuka odpowiedzi na własną rękę – bez pełnego obrazu sytuacji.
Dlatego postanowiliśmy to zmienić. Stworzyliśmy poradnik, który w prosty sposób tłumaczy zasady norweskich emerytur. Nie opieramy się na domysłach – przeprowadziliśmy rozmowy z NAV, a także przeanalizowaliśmy setki stron oficjalnych dokumentów i aktów prawnych. Dzięki temu możesz mieć pewność, że materiał, który czytasz, jest zgodny z aktualnymi przepisami.
Analiza emerytalna w Norwegii
Temat emerytur może wydawać się skomplikowany. W kolejnych artykułach pokażemy każdy składnik emerytury osobno. W pierwszej części skupimy się na jego podstawie, czyli emeryturze gwarantowanej (garantipensjon) – świadczeniu, które może przysługiwać także Tobie.
Garantipensjon – kto ma prawo do gwarantowanej emerytury z Norwegii?
Garantipensjon to podstawowa część emerytury w Norwegii, z której korzysta wielu Polaków. Być może także Ty możesz ją uzyskać.
Wystarczy spełnić jeden z dwóch prostych warunków, aby nabyć prawo do świadczenia:
- Masz udokumentowane 5 lat pracy w Norwegii,
lub
- Masz udokumentowane 5 lat pobytu w Norwegii.
Brzmi prosto? Tak właśnie działa norweski system. Po 5 latach zyskujesz podstawowe uprawnienia emerytalne w kraju fiordów. Co ważne – nie musisz pracować przez cały ten czas! Wystarczy, że jesteś członkiem folketrygden przez minimum 5 lat. Przykład: możesz mieszkać w Norwegii ze współmałżonkiem i zajmować się domem.
Folketrygden – co to takiego?
No dobrze – ale co to jest folketrygden? Jest to system ubezpieczeń społecznych w Norwegii. Należy do niego każdy, kto pracuje lub mieszka na stałe w Norwegii. Jeśli jesteś członkiem systemu i mieszkasz 5 lat w Norwegii, masz prawo do gwarantowanej emerytury z NAV.
Przykład: Żona postanawia przeprowadzić się wraz z dziećmi do Norwegii, aby dołączyć do męża. Mężczyzna pracuje w Norwegii od pewnego czasu i ma adres zameldowania w tym kraju. Wystarczy, że rodzina przejdzie w UDI procedurę łączenia rodzin (familiegjenforening). Wówczas żona uzyska numer personalny i potwierdzenie rejestracji pobytu (registreringsbevis). Jeśli od tego momentu spędzi w Norwegii minimum 5 lat, to nawet nie pracując i zajmując się wyłącznie domem, uzyska prawo do garantipensjon.
Garantipensjon jako jeden ze składników norweskiego systemu emerytalnego
Jak właściwie działa gwarantowana emerytura w Norwegii? Emerytura minimalna jest jednym z kilku składników, na które składa się cały norweski system emerytalny. Do poniższego schematu będziemy jeszcze wracać w kolejnych artykułach:
Jeśli mieszkasz lub pracujesz w Norwegii przez co najmniej 5 lat, masz prawo do garantipensjon – to część Twojej norweskiej emerytury, zaznaczona na niebiesko na schemacie powyżej. Za wypłatę świadczenia odpowiada NAV, czyli norweski Urząd Pracy i Polityki Społecznej.
Aby lepiej zrozumieć, jak działa garantipensjon, warto wspomnieć też o drugim składniku – emeryturze dochodowej (inntektspensjon). To właśnie ona, oznaczona czerwonym kolorem na schemacie, pokazuje, jak dochody z pracy wpływają na wysokość Twojej przyszłej emerytury.
Garantipensjon a emerytura dochodowa – inntektspensjon
W dużym skrócie inntektspensjon to część norweskiej emerytury, której wysokość zależy od osiągniętych dochodów i odprowadzonych składek emerytalnych. Składki te przelicza się na kapitał emerytalny według zasad określonych w reformach emerytalnych. O inntektspensjon piszemy szczegółowo w części 2 naszego cyklu poradników emerytalnych.
Pełną gwarantowaną emeryturę otrzymasz tylko wtedy, gdy Twoje dochody w Norwegii były niskie lub nie miałeś ich wcale. Państwo uzupełnia wtedy Twoją emeryturę, zapewniając minimalne świadczenie. Jeśli jednak wypracowałeś solidną emeryturę dochodową (inntektspensjon), Twoja garantipensjon zostanie pomniejszona – w praktyce o 80% wartości tej części dochodowej. Im wyższe dochody i większe składki, tym mniejszy udział garantipensjon w Twojej emeryturze.
Pamiętaj, podstawowa emerytura norweska nie będzie imponująca, jeśli chodzi o jej wysokość. Z drugiej strony, może ona być bardzo przyjemnym dodatkiem do polskiej emerytury, gdy np. mieszkasz już w Polsce na stałe. Chcesz dokładnie sprawdzić, na ile pieniędzy możesz liczyć? Skontaktuj się z nami w sprawie analizy emerytalnej.
40 lat pracy w Norwegii – ile wyniesie emerytura gwarantowana?
Teraz już wiesz, ile najmniej musisz mieszkać lub pracować w Norwegii, aby uzyskać minimalną emeryturę. Skoro 5 lat to minimum, to czy jest jakaś maksymalna liczba lat pracy?
Pełną wartość garantipensjon uzyskujesz po 40 latach członkostwa w folketrygden. To jest także maksymalna liczba lat, kiedy zwiększa się wysokość emerytury podstawowej. Co to oznacza w praktyce?
Przykład:
Pan Mariusz pracował w Norwegii przez 14 lat, po czym postanowił wrócić do Polski do rodziny. Wysokość emerytury Pana Mariusza będzie pomniejszona o następujący wskaźnik:
0,35 to nic innego jak współczynnik, przez który mnoży się maksymalną wysokość świadczenia z NAV. Przyjmijmy, że Pan Mariusz mieszka wraz żoną, która również pobiera już emeryturę. NAV wypłaci mu w takiej sytuacji świadczenie po stawce niskiej (Lav sats). Działanie wygląda więc następująco:
0,35 x 166 242 NOK / 12 miesięcy = 4 848,73 NOK brutto. Tyle emerytury miesięcznie dostanie Pan Mariusz z Norwegii.
Poniżej przedstawiamy dane z NAV z maja 2025 roku. Dowiesz się z nich, na jaką emeryturę minimalną możesz liczyć po 40 latach członkostwa w folketrygden. Dane są uzależnione od sytuacji życiowej emeryta.
- 200 144 NOK w przypadku niskiej stawki (Lav sats)
- 231 645 NOK w przypadku stawki standardowej (Ordinær Sats)
- 243 759 NOK w przypadku stawki wysokiej (Høy sats)
- 279 933 NOK w przypadku specjalnej stawki dla osób samotnych (Særskilt sats enslige)
- 379 420 NOK w przypadku specjalnej stawki dla osób opiekujących się małżonkiem powyżej 60 roku życia (Særskilt sats for personer som forsørger ektefelle over 60 år)
Wszystkie kwoty to kwoty brutto. Pamiętaj, że podane kwoty to całość tego, co otrzymasz w ciągu roku (12 miesięcy), w momencie przejścia na emeryturę. Gdy rozdzielisz sobie tą kwotę na stawkę miesięczną, nie będą to imponujące kwoty, ale lepiej mieć, niż nie mieć.
Wiek emerytalny w Norwegii – kiedy możesz zacząć wybierać gwarantowaną emeryturę?
Najwcześniej możesz rozpocząć pobieranie emerytury w Norwegii w wieku 62 lat. Pamiętaj, że wcześniejsze przejście na emeryturę oznacza niższe miesięczne świadczenie, ponieważ będzie ono rozłożone na dłuższy okres. Jeśli jednak Twoje zgromadzone prawa emerytalne są wystarczająco wysokie, możesz zacząć pobierać emeryturę już w tym wieku. Warto skonsultować się z NAV, aby upewnić się co do swoich uprawnień.
Jeżeli mieszkasz w Polsce i masz tylko kilka lat przepracowanych w Norwegii, również możesz zacząć pobierać dodatek emerytalny najwcześniej w wieku 62 lat. Pamiętaj, że w takim przypadku wymagana jest zgoda NAV.
Jak długo mam pracować w Norwegii, żeby dostać dobrą emeryturę?
To pytanie słyszymy bardzo często od Polaków, którzy wyjechali do Norwegii pracować. Zastanawiają się nad tym zarówno osoby planujące zostać tam na stałe, jak i ci, którzy chcą tylko popracować kilka lat, zarobić i wrócić do Polski. Nawet jeśli nie myślisz jeszcze o emeryturze, warto wiedzieć, jak działa system i ile możesz zyskać dzięki kilku dodatkowym latom pracy.
No właśnie. Warto mieć na uwadze, że w wielu przypadkach opłaca się pomieszkać i przepracować trochę dłużej w kraju fiordów, aby otrzymać większą, pełną emeryturę czy też przyjemny dodatek emerytalny do świadczenia z ZUS w Polsce.
Jeśli chcesz się dowiedzieć, która opcja będzie najlepsza w Twojej sytuacji, skontaktuj się z nami w sprawie analizy emerytalnej. Stworzymy Ci indywidualny plan emerytalny, dzięki któremu ze spokojem przejdziesz na emeryturę w najlepszym momencie, biorąc pod uwagę Twoje potrzeby.
Mieszkasz i pracujesz w Norwegii? Sprawdź prawo do norweskiej emerytury!