Zaczęło się… Polska skarbówka ruszyła do prześwietlania Polaków w Norwegii. Na celowniku fiskusa są niezgłoszone norweskie dochody i niezapłacony podatek dochodowy od zarobków z Norwegii. Fiskus wysyła pisma z wezwaniami do złożenia zaległych PIT od dochodów i grozi sankcjami.
Polska skarbówka nie zna się na żartach. Nakłada kary porządkowe. Egzekwuje podatek z odsetkami. Straszy także grzywną (mandatem). Od kilku lat ostrzegaliśmy klientów i czytelników, jakie konsekwencje grożą za niezgłaszanie norweskich dochodów na PIT przez polskich rezydentów podatkowych. Teraz możemy jedynie ze smutkiem powiedzieć: “A nie mówiliśmy?”.
Fot. Ponad 3 lata temu pisaliśmy o rezydencji podatkowej i skutkach niezłożenia PIT w Polsce od norweskich dochodów.
Złowieszcze pisma ze skarbówki, Polacy w Norwegii w szoku
Coraz więcej osób do nas dzwoni i wysyła maile z podobnym problemem. Są zszokowani i zrozpaczeni, bo dostali nieprzyjemne pismo z Urzędu Skarbowego w Polsce. Fiskus uprzejmie informuje, że pozyskał wiedzę o dochodach tych osób z Norwegii, komunikując się bezpośrednio z norweskim Skatteetaten. U niektórych osób polska skarbówka potrafi wskazać dokładną kwotę rocznego dochodu w koronach!
W piśmie fiskus wzywa do złożenia zaległego PIT wraz z wyjaśnieniami. Domaga się również zapłacenia ewentualnej dopłaty podatku włącznie z ustawowymi odsetkami za zwłokę. Odsetki trzeba naliczyć od ostatniego dnia, kiedy zgodnie z prawem można było zapłacić niedopłatę do urzędu bez dodatkowych kosztów.
Przykładowo jeżeli ktoś nie złożył PIT-a za norweskie dochody uzyskane w 2021 roku, a teraz dostanie wezwanie z US, to musi naliczyć odsetki od należnego podatku wstecz, cofając się od dnia dzisiejszego aż do 02.05.2022 roku! Wtedy bowiem przypadał termin złożenia PIT za 2021 rok i uiszczenia ewentualnej dopłaty. Dalej w artykule opiszemy dokładniej problem odsetek, bo jest większy, niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka.
Kary porządkowe i groźby mandatów za wykroczenia skarbowe za niezłożenie PIT od norweskiego dochodu
Poza samym podatkiem i odsetkami można przede wszystkim zapłacić karę porządkową za niezłożenie PIT. Obecnie kwota kary porządkowej od fiskusa wynosi maksymalnie 3.700 zł.
Fot. Pismo od Urzędu Skarbowego w sprawie niezłożonego PIT za 2021 rok.
Fot. Pismo od Urzędu Skarbowego w sprawie niezłożonego PIT za 2021 rok i informacja o możliwej karze porządkowej do 3.700 zł.
Fot. Wezwanie z Urzędu Skarbowego w sprawie niezłożonych PIT za lata 2022-2023.
Fot. Wezwanie z Urzędu Skarbowego w sprawie niezłożonych PIT za lata 2022-2023 i informacja o możliwej karze grzywny.
Fot. Kolejne pismo z US – wskazujące dokładną kwotę dochodu z Norwegii na bazie informacji od Skatteetaten.
Poza karą porządkową skarbówka czasami straszy grzywną, czyli mandatem za wykroczenie skarbowe. Mandat jest ustalany kwotowo od wynagrodzenia i zależy od:
- Szkodliwości społecznej czynu,
- Uszczuplenia należności wobec państwa,
- Motywacji i zachowania podatnika.
Dotarliśmy do informacji, że mandat za wykroczenie skarbowe może w 2025 roku wynieść maksymalnie 21.000 zł. W przypadku mandatu nie ma “taryfikatora”, o jego wysokości decyduje urzędnik.
Pamiętaj, że jeśli skarbówka uzna Twoją sytuację za za wyjątkowo poważne i kosztowne przewinienie wobec Skarbu Państwa, może nawet wszcząć postępowanie podatkowe i skierować sprawę do prokuratury! Oczywiście to mało prawdopodobny i najczarniejszy scenariusz, ale warto mieć świadomość powagi sytuacji.
Polscy rezydenci podatkowi z dochodami z Norwegii pod lupą skarbówki
Większość naszych Czytelników już to wie, ale gwoli przypomnienia – Urząd Skarbowy zwraca się na piśmie do osób, mających rezydencję podatkową w Polsce – czyli tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy w Polsce.
A tak się składa, że większość Polaków, pracujących w Norwegii, może mieć rezydencję podatkową właśnie w Polsce z uwagi na ścisłe powiązania z naszym krajem. Dotyczą one np. miejsca zamieszkania najbliższej rodziny (współmałżonek i/lub dziecko/dzieci), źródeł zarobków, długości pobytu w obu krajach i innych czynników, które się bada w kontekście ustalenia rezydencji podatkowej.
Nie będziemy wracać do tematu rezydencji podatkowej, jako że pisaliśmy o tej kwestii bardzo szczegółowo już 3 lata temu, w naszym artykule o rezydencji podatkowej. Jako pierwsi opisaliśmy to złożone i skomplikowane zagadnienie.
Fot. Mając rezydencję podatkową w Polsce, musisz się rozliczyć ze wszystkich dochodów na polskim PIT – także tych norweskich i zastosować obowiązującą metodę unikania podwójnego opodatkowania z danym krajem.
Wielu Polaków w Norwegii machnęło ręką na wejście w życie Konwencji MLI od 2021 roku, Objaśnienia Ministerstwa Finansów z dnia 29.04.2021 i inne dowody na to, że PIT niestety trzeba będzie składać. Niestety głównie się do tego przyczyniły niekompetentne i nieodpowiedzialne firmy rozliczające podatek z zagranicy, które mówiły, że nie ma się czym przejmować. Teraz osoby, które dostały pisma z urzędu mają kłopot i sporo stresu na głowie. A przede wszystkim wysokie rachunki do zapłacenia fiskusowi.
Rozlicz prawidłowo i najkorzystniej podatek za 2024 rok
Nie znasz dnia ani godziny – przez 5 lat US może dotrzeć do Twoich dochodów z Norwegii
Pamiętaj, że zgodnie z polskimi przepisami Urząd Skarbowy ma aż 5 lat na kontrolę Twoich spraw podatkowych, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.
Oznacza to, że jeżeli nie złożyłeś PIT za 2021 rok, gdzie termin złożenia deklaracji oraz płatności podatku przypadał na 2. maja 2022 roku, sprawa przedawni się dopiero 1. stycznia 2028 roku! Wyobraź sobie, jakie odsetki możesz zapłacić od zaległego podatku, jeżeli list z fiskusa przyjdzie do Ciebie np. w 2027 roku. No właśnie, przejdźmy do kwestii odsetek…
Odsetki ustawowe – ile dodatkowo zapłacisz od dopłaty podatku w Polsce od dochodów z Norwegii
W 2022 roku dowiadywaliśmy się u naszego doradcy podatkowego, jak będą przebiegały kontrole i ewentualne kary za niezłożenie PIT w Polsce od norweskich dochodów. Doszliśmy do wniosku, że przez natłok pracy, związany m.in. z Polskim Ładem i jego zmianami, fiskus może dopiero po paru latach kontrolować dochody Polaków w Norwegii.
Niestety, nasze obawy potwierdziły się. Dopiero od niedawna skarbówka porusza temat niezgłoszonych dochodów z Norwegii i wszczyna kontrole Polaków, którzy nie złożyli PIT. Od zaległego podatku (jeśli masz dopłatę), narastają spore odsetki!
Przykład – dopłata podatku 1.000 zł za 2021 rok, a wysokość odsetek na dzień 17.02.2025
Załóżmy, że masz rezydencję podatkową w Polsce, ale nie masz złożonego PIT za 2021 rok od dochodów z Norwegii. Powiedzmy, że wychodzi Tobie dopłata podatku w wysokości 1.000 zł. Termin płatności przypadał na dokładnie 2. maja 2022 roku – wtedy bowiem upływał termin złożenia PIT za 2021 rok.
Odsetki od 1.000 zł wynoszą aż 428 zł i masz do zapłaty łącznie 1.428 zł. Odsetki stanowią ponad 40% pierwotnej kwoty!
Źródło: https://kalkulatory.gofin.pl/kalkulatory/kalkulator-odsetek-od-zaleglosci-podatkowych.
Niestety nie znasz dnia ani godziny, kiedy urząd sobie o Tobie przypomni. Przez 5 lat wisi nad Tobą widmo kontroli fiskusa. Osoby, z którymi rozmawialiśmy, a których dotknął problem są święcie przekonane, że skarbówka nieprzypadkowo czekała, aż minie parę lat, żeby odsetki i rachunek były jeszcze wyższe. Naszym zdaniem wyjaśnienie jest dużo bardziej przyziemne – po prostu US ma dużo pracy i może nie mieć czasu, aby być na bieżąco z kontrolą PIT-ów (lub ich braku) u osób fizycznych, pracujących za granicą.
Przykładowe historie Polaków, którzy nie złożyli PIT w Polsce od norweskich dochodów
Poniżej przedstawiamy przypadki 3 osób aby pokazać, jak działa skarbówka w praktyce w sprawie niezłożenia PIT i jak uniknąć problemów z fiskusem lub ograniczyć dotkliwość kar i odsetek z urzędu.
Pan Adrian – ponad 8.000 zł do zapłaty za zaległy podatek, karę porządkową i odsetki
Rekordzista, z którym mieliśmy okazję rozmawiać – Pan Adrian, musiał zapłacić ponad 8.000 zł rachunku za niezłożenie PIT-ów za 2021 i 2022 rok!
Pan Adrian pracuje na stałe w Norwegii, ma żonę i 2 małych dzieci w Polsce, do których regularnie podróżuje – jest więc “pendlerem” wedle norweskich przepisów podatkowych. Pan Adrian nie składał PIT za 2021 i 2022 rok rok, bo dowiedział się od jednej z firm rozliczających podatki w Norwegii, że może kupić u nich załatwienie certyfikatu rezydencji, wystawianego przez Skatteetaten i wszystko będzie ok.
Wielokrotnie mówiliśmy, że certyfikat rezydencji nie jest twardym dokumentem przesądzającym o rezydencji podatkowej. Skatteetaten rozpatruje wniosek o certyfikat, nie biorąc pod uwagę Twojej sytuacji w Polsce. Żeby było śmieszniej, gdy poprosisz zarówno Polskę, jak i Norwegię o wydanie certyfikatów rezydencji, to możesz dostać… 2 certyfikaty rezydencji. 🙂
Wracając do Pana Adriana, Urząd Skarbowy nałożył na niego karę porządkową za niezłożenie PIT w wysokości 3.700 zł, ponieważ Pan Adrian zapomniał o piśmie i spóźnił się z odpowiedzią do urzędu. Do tego doszedł sam podatek w wysokości 3.155 zł oraz odsetki liczone terminów złożenia podatku, wynoszące łącznie 1.303 zł. Razem 8.158 zł do zapłaty dla fiskusa.
Niestety Pan Adrian zgłosił się do nas za późno, gdy było już “po fakcie” i nie dało się uniknąć kary porządkowej. Jedyne, co mogliśmy zrobić, to przygotować zaległy PIT, zminimalizować kwotę dopłaty (która była wysoka u tego klienta, zapłacił bowiem niski podatek w Norwegii przez wiele ulg podatkowych, które zastosował, a w Polsce nie rozliczał się z żoną), wyliczyć całkowitą kwotę do zapłaty i poprosić klienta, aby jak najszybciej zapłacił należność i uniknął kolejnych kar porządkowych i jeszcze wyższych odsetek.
Pan Jerzy – 2.600 zł do zapłaty za zaległy podatek i odsetki, bez kary porządkowej
Pan Jerzy zgłosił się do nas od razu, gdy otrzymał pismo z urzędu skarbowego. Fiskus wzywał do złożenia zaległego PIT za 2021 rok i straszył w piśmie nałożeniem kary porządkowej do 3.700 zł. Pan Jerzy był zdziwiony, że skarbówka dotarła do informacji o jego dochodach z Norwegii, bo jego zdaniem nie ma ścisłych powiązań z Polską. Wprawdzie ma małe dziecko w Polsce, które regularnie odwiedza, ale sam Pan Jerzy przebywa i pracuje na co dzień w Norwegii.
Napisaliśmy tzw. “czynny żal” w sprawie niezłożenia PIT (choć klient już dostał wezwanie pisemne od urzędu), rozliczyliśmy dochody z Norwegii na polskim PIT z zastosowaniem polskich ulg podatkowych. Ostatecznie wyszło do zapłaty 1.955 zł podatku właściwego oraz odsetki liczone od 2. maja 2022 roku do 9. grudnia 2024 roku na kwotę 783 zł. Urząd nie nałożył kary porządkowej po rozpatrzeniu “czynnego żalu”. Klient ostatecznie poniósł całkowity koszt podatku w wysokości 2.738 zł.
Jak widać, dużą rolę w tej sprawie odegrała szybka reakcja klienta. Pan Jerzy uniknął kary porządkowej, ponieważ zgłosił się szybko ze sprawą i złożyliśmy zaległy PIT w terminie 7 dni, wyznaczonym przez urząd w piśmie.
Pani Jolanta – 0 zł dopłaty i odsetek w Polsce, załatwione lata 2021-2023
Historia Pani Jolanty jest najbardziej optymistyczna. Klientka zgłosiła się do nas, gdy sama doszła do wniosku, że jest polską rezydentką podatkową i powinna była się rozliczyć w Polsce z norweskich dochodów za ubiegłe lata. Nie zrobiła tego wcześniej, bo po prostu nie znała aktualnych przepisów.
Klientka chciała od razu załatwić PIT-y za lata 2021-2023, czyli lata, za które obowiązywały nowe przepisy i zmiana metody unikania podwójnego opodatkowania pomiędzy Norwegią a Polską.
Napisaliśmy “czynny żal” za niezłożenie PIT przez klientkę za lata 2021-2023, aby uprzedzić pismo z Urzędu Skarbowego. Zastosowaliśmy ulgi podatkowe w Polsce. Akurat klientka zapłaciła sporo podatku w Norwegii we wskazanych latach, więc wyszła na 0 zł z dopłatą podatku w Polsce.
Klientka nam powiedziała, że postanowiła załatwić sprawy podatkowe w Polsce, aby nie żyć w strachu przez lata, że może dostać wezwanie i ewentualne kary z fiskusa. Świadome podejście opłaciło się, ponadto podatek wyszedł na 0 w Polsce, co się często zdarza u Polaków w Norwegii.
A nie mówiliśmy? Drogie skutki rozliczeń podatku w Norwegii w tanich biurach
Jest takie powiedzenie – “Tanio płacisz, dwa razy płacisz”. Można je odnieść do kwestii rozliczeń podatkowych w Norwegii i powiedzieć “Tanie rozliczenie dziś – drogie skutki jutro”.
Jak wspomnieliśmy wyżej, ostrzegaliśmy już przy rozliczeniach podatkowych za 2021 rok, że polski fiskus będzie egzekwować złożenie PIT i podatek do zapłaty od wielu Polaków w Norwegii.
Niestety wielu uwierzyło tanim i niedoinformowanym biurom, że nie ma się czym martwić. “Kup u nas załatwienie certyfikatu rezydencji w Norwegii i po problemie” – mówili jedni. “Jak nie pracujesz w Polsce i masz tylko dochody z Norwegii, to nie musisz składać PIT” – mówili drudzy. Teraz to podatnicy mają kłopot i muszą zapłacić wysoki rachunek, wystawiony przez skarbówkę w Polsce.
Jeśli podejrzewasz, że możesz mieć rezydencję podatkową w Polsce, lepiej złóż jak najszybciej zaległy PIT wraz z tzw. “czynnym żalem”. Skarbówka potraktuje łagodniej osoby, które same się zreflektują i złożą zaległy PIT plus zapłacą ewentualną dopłatę podatku.
Mówimy, że ewentualną, bo wcale nie jest pewne, że będziesz mieć dopłatę! Wystarczy, że skorzystasz ze wszystkich przysługujących Ci ulg podatkowych w Polsce, a dopłatę zmniejszysz albo całkowicie wyzerujesz. Niektórzy podatnicy mają nawet zwrot podatku, jeśli mogą skorzystać z ulgi prorodzinnej (ulgi na dziecko).
Rozlicz się prawidłowo z podatku w Norwegii i w Polsce za 2024 rok
Już od 13. marca, gdy będzie dostępny Skattemelding, możesz rozliczyć podatek w Norwegii i w Polsce za 2024 rok. Nie pozwól, aby niewiedza i błędy innych stworzyły dla Ciebie zagrożenie ze strony polskiej skarbówki. Zadbaj o prawidłowe rozliczenie od A do Z w obu krajach i śpij spokojnie. Pamiętaj, że rozliczając się w obu krajach możesz wciąż uzyskać wysoki zwrot podatku w Norwegii i jak najlepszy wynik w Polsce, jeśli skorzystasz z przysługujących Tobie ulg podatkowych.
Najkorzystniejsze rozliczenie podatkowe w Norwegii i w Polsce za 2024 rok
Jeśli nie jesteś pewny rezydencji podatkowej, lepiej złóż PIT, a potem zapytaj KIS
Rozliczenie podatku za 2024 rok coraz bliżej, więc pamiętaj – w pierwszej kolejności musisz zawsze zadbać o poprawność rozliczenia podatkowego. Dopiero potem troszczysz się o ulgi podatkowe i wynik w obu krajach. Nie chcesz przecież dostać pisma z fiskusa i stresować się, jak Pan Adrian czy Pan Jerzy.
Jeśli nie masz pewności, czy masz rezydencję podatkową w Polsce, czy w Norwegii, najlepiej jest rozliczyć się po prostu w obu krajach. Lepiej złożyć PIT i nawet zapłacić dopłatę, niż dostać karę za niezłożenie zeznania podatkowego. Szkoda Twoich nerwów, czasu i pieniędzy.
Zawsze masz możliwość zrobić głębszą analizę sytuacji podatkowej i złożyć korektę rozliczenia w jednym, bądź drugim kraju. Odzyskasz nadpłacony w Polsce podatek, jeżeli np. uzyskasz indywidualną interpretację podatkową z Krajowej Informacji Skarbowej, mówiącą o Twojej rezydencji podatkowej w Norwegii i złożysz korektę PIT w urzędzie skarbowym.
Pamiętaj, że ewentualny wniosek o indywidualną interpretację podatkową do KIS warto napisać np. ze wsparciem doradcy podatkowego, który wie, jak profesjonalnie i prawidłowo pisać wnioski do KIS.
Złożenie zaległych PIT za ubiegłe lata – zrób to szybciej i ogranicz koszty
Jak pokazuje powyższa historia Pani Jolanty, masz szansę zapobiec problemom i uratować sytuację w związku z zaległymi PIT-ami w Polsce. Możesz teraz złożyć PIT za 2021, 2022 czy 2023 rok wraz z “czynnym żalem”. Działając w ten sposób prawdopodobnie unikniesz poważnych konsekwencji ze strony fiskusa. Jeśli przyznasz się do niedopełnienia obowiązku, skarbówka pewnie ograniczy się do “pogrożenia Tobie palcem”, zadowalając się podatkiem z odsetkami. Ograniczyć koszty odsetek i uniknąć kar – to najważniejsze, co możesz zrobić z ubiegłymi latami podatkowymi.
Złóż zaległe PIT-y od norweskich dochodów za lata 2021-2023
Norwescy rezydenci muszą pamiętać o zgłoszeniu dochodów z Polski na Skattemelding
Jeżeli jesteś norweskim rezydentem podatkowym pamiętaj, że również masz obowiązki względem Skatteetaten w kontekście dochodów z zagranicy. Jeśli masz nieograniczony obowiązek podatkowy w Norwegii, masz obowiązek zgłaszać na Skattemelding dochód z pracy czy np. emeryturę, uzyskane w Polsce. Nie zaniedbuj tego obowiązku. Również Skatteetaten jest coraz bardziej skrupulatne w prześwietlaniu rozliczeń podatników, pochodzących z zagranicy.
Podsumowanie
Podejdź poważnie do tematu rozliczenia podatku w Norwegii i w Polsce. Zacznij od poprawnego rozliczenia 2024 roku. Zadbaj o prawidłowość rozliczenia w obu krajach. Przeanalizuj dokładnie swoją rezydencję podatkową. Wykorzystaj norweskie ulgi podatkowe dla najwyższego zwrot podatku z Norwegii. Skorzystaj z polskich ulg podatkowych, aby wyjść na 0 lub mieć jak najniższą dopłatę podatku w Polsce.
Jeżeli masz wątpliwości, czy masz obowiązek złożyć PIT za lata 2021, 2022 lub 2023, zadbaj o bezpieczeństwo i po prostu złóż zaległe PIT-y wraz z “czynnym żalem”. Unikniesz dzięki temu kar, mandatów, niepotrzebnie wysokich odsetek i innych urzędowych nieprzyjemności. Pamiętaj, zawsze możesz się zwrócić do KIS i poprosić o indywidualną interpretację podatkową Twojej sytuacji, a potem złożyć korektę PIT i odzyskać nadpłacone pieniądze.
Tak, to wszystko może kosztować Cię trochę czasu i pieniędzy. Ale czy Twój święty spokój i spokojny sen nie są tego warte? Przemyśl sprawę, mając na uwadze, że możesz żyć 5 lat w strachu przed kontrolą Urzędu Skarbowego, a konsekwencje błędów i zaniechań są jeszcze większe.