Czym właściwie jest kildeskatt?
Kildeskatt, znany także pod nazwą Pay As You Earn (PAYE) to specjalny, uproszczony system podatkowy, stworzony z myślą o pracownikach zagranicznych, najczęściej tych pracujących sezonowo lub przez krótki okres. To wygodne rozwiązanie, znacznie ograniczające formalności po stronie podatnika. W praktyce wielu pracowników otrzymuje kildeskatt automatycznie, bez pełnej świadomości, że istnieje możliwość wyboru innego sposobu rozliczenia.
Musisz jednak wiedzieć, że w większości przypadków kildeskatt wcale się nie opłaca (nawet jeśli nie korzystasz z żadnych ulg podatkowych). System ten został zaprojektowany głównie z myślą o osobach o niskich rocznych dochodach, poniżej rocznego limitu dochodu na kildeskatt, czyli 697 150 NOK. Dla większości podatników bardziej korzystne może być rozliczenie na zasadach ogólnych.
Płacisz kildeskatt? Być może oddajesz zbyt dużo.
Kluczowe zasady kildeskatt:
- Podatek stanowi 25% wynagrodzenia brutto (jeśli jesteś zwolniony z norweskiego ubezpieczenia społecznego na mocy druku A1, stawka może być niższa – 17,3%).
- Podatek jest pobierany przez pracodawcę przy każdej wypłacie.
- Nie musisz składać rocznego zeznania podatkowego (skattemelding).
- Możesz korzystać z kildeskatt pod warunkiem, że Twój roczny dochód nie przekroczy 697 150 NOK brutto (limit na 2025 rok). Dla porównania, w roku 2024 limit ten wynosił 670 000 NOK brutto.
- Przebywasz w Norwegii mniej niż 183 dni w ciągu 12 miesięcy lub mniej niż 270 dni w ciągu 36 miesięcy.
Czym się różni kildeskatt od tabeli podatkowej?
Kildeskatt jest płaskim podatkiem liniowym, co oznacza, że wynosi zawsze 25% od wynagrodzenia brutto. Z kolei przy rozliczeniu / zaliczkowaniu na zasadach ogólnych, podatek dochodowy jest progresywny (rosnący, zależny od wysokości dochodów), obliczany na podstawie przydzielonej tabeli podatkowej na karcie podatkowej (skattekort). Oznacza to w uproszczeniu, że im więcej zarabiasz, tym więcej płacisz podatku na podstawie progów podatkowych. Rozliczając się na podstawie tabeli podatkowej, możesz także uwzględnić odpisy podatkowe w swoim rozliczeniu podatkowym. Będąc na podatku ryczałtowym kildeskatt, nie masz takiej możliwości.
To właśnie dlatego w większości przypadków rozliczenie według tabeli podatkowej pozwala zapłacić mniej, nawet jeśli nie korzystasz z żadnych ulg.
Rezygnacja z kildeskatt – jak możesz zmienić sposób rozliczenia podatku w Norwegii za ubiegłe lata
Jeśli pracowałeś w Norwegii i korzystałeś z kildeskatt 25%, ale wiesz, że przysługiwały Ci ulgi podatkowe, to najprawdopodobniej nadpłaciłeś zaliczkę na podatek!
Nawet jeśli nie miałeś ulg poza podstawowymi (np. minstefradrag – automatyczny odpis kosztu uzyskania przychodu, naliczany za miesiące pobytu w Norwegii), warto sprawdzić, czy kildeskatt rzeczywiście był dla Ciebie opłacalny. Wiele osób płaci więcej podatku, niż powinno tylko dlatego, że nie wiedzą, iż mogą sprawdzić, porównać i zmienić formę opodatkowania.
Kiedy Skatteetaten odda Ci pieniądze?
Zwrot nastąpi, gdy okaże się, że kwota 25% potrącona z Twojej pensji przez pracodawcę (w ramach kildeskatt) była wyższa niż ta, którą powinieneś zapłacić, gdybyś odprowadzał zaliczkę podatkową według karty podatkowej na zasadach ogólnych. Możesz wówczas “wymeldować się” z kildeskatt. Po wypisaniu się z kildeskatt, możesz także uwzględnić wszystkie przysługujące Ci ulgi podatkowe w Norwegii.
Jaki jest termin na zmianę i zwrot?
Masz prawo zmienić sposób rozliczenia z kildeskatt na zasady ogólne za zakończone lata podatkowe do 31 grudnia, 3 lata po danym roku podatkowym.
- Przykład: Z rozliczenia za rok 2022 rok możesz zrezygnować najpóźniej do 31 grudnia 2025 r.
Uwaga! Oczywiście możesz również zrezygnować z kildeskatt w trakcie trwania bieżącego roku podatkowego. Piszemy o tym więcej w akapicie na końcu artykułu.
Jak zrezygnować / wyrejestrować się z kildeskatt?
Zmiany można dokonać poprzez złożenie odpowiedniego wniosku (o rezygnację z kildeskatt) do norweskiego Urzędu Skarbowego (Skatteetaten). Można to zrobić elektronicznie lub listownie. W efekcie otrzymasz zwykłe zeznanie podatkowe (skattemelding), w którym możesz ująć wszelkie odpisy i zawnioskować o zwrot podatku.
Jak sprawdzić, czy zmiana jest opłacalna?
Zanim podejmiesz decyzję o zmianie, musisz wiedzieć, ile wyniesie Twój podatek w obu opcjach. Wymeldowanie się z kildeskatt jest nieodwracalne, więc wykonaj kalkulację, zanim wykonasz rezygnację!
- Pomocny Kalkulator: najlepiej użyć oficjalnego kalkulatora opracowanego przez Skatteetaten.
Pamiętaj! W symulacji warto uwzględnić wszystkie ulgi (np. status pendlera, koszty dojazdów/mieszkania), które przysługiwały Ci w danym roku podatkowym.
W praktyce kildeskatt rzadko bywa najbardziej opłacalnym wyborem. Nawet przy braku ulg, wiele osób płaci na kildeskatt wyższy podatek niż przy rozliczeniu na zasadach ogólnych. System został pomyślany tak, by uprościć rozliczenia dla cudzoziemców o krótkim okresie zatrudnienia i niskich dochodach, dlatego w większości przypadków osoby o przeciętnych zarobkach lub pracujące dłużej w Norwegii zyskują na przejściu na tabelę podatkową.
Rezygnacja z kildeskatt i odzyskane 15 000 NOK – historia Pana Mariana
Aby pokazać, jak wygląda to w praktyce, przedstawiamy przykład jednego z naszych klientów, który skorzystał z możliwości rezygnacji z kildeskatt i odzyskał znaczną kwotę podatku.
Przykład: Pan Marian pracował w Norwegii przez kilka lat i korzystał z kildeskatt 25%, ponieważ, jak sam mówił – „tak było najprościej”.
Zgłosił się do nas, aby sprawdzić, czy mógłby odzyskać podatek, zmieniając formę opodatkowania na zasady ogólne. Po przeanalizowaniu jego sytuacji i przeprowadzeniu kalkulacji za 3 poprzednie lata podatkowe, okazało się, że rozliczenie według zasad ogólnych byłoby dla Niego zdecydowanie korzystniejsze. Sytuacja ta dotyczyła każdego roku podatkowego!
Po złożeniu wniosku o rezygnację z kildeskatt i korektę rozliczeń Pan Marian otrzymał łączny zwrot podatku przekraczający 15 000 NOK.
To świetny przykład na to, że warto sprawdzić swoje rozliczenia, nawet jeśli wydaje się, że „25% i po sprawie” to najprostsze rozwiązanie.
Zmiana w bieżącym roku
Jeśli zdecydujesz się na rezygnację z kildeskatt w trwającym roku podatkowym (np. 2025), pamiętaj, że jest to decyzja nieodwracalna w tym samym roku! W kolejnym roku podatkowym możesz jednak wrócić do kildeskatt, jeśli nadal spełniasz warunki. Czyli możesz zrezygnować teraz (w październiku 2025) z kildeskatt oraz wrócić do tej formy rozliczenia, zamawiając kartę podatkową na 2026 rok.
Jeśli nie jesteś pewien, która metoda rozliczania podatku jest dla Ciebie korzystniejsza (zwłaszcza za lata ubiegłe, gdzie czas ucieka!), skontaktuj się z Nami.
Sprawdź, czy kildeskatt na pewno Ci się opłaca
Podsumowanie
- Wielu zagranicznych pracowników w Norwegii ma kildeskatt przydzielony automatycznie i nie wie, że może z niego zrezygnować.
- Zawsze warto porównać obie metody rozliczenia (kildeskatt i zasady ogólne).
- W większości przypadków rozliczenie na zasadach ogólnych jest korzystniejsze finansowo.
- Możesz dokonać zmiany i odzyskać nadpłacony podatek nawet do 3 lat wstecz.